Zaznacz stronę
Jak diagnozować ADHD? Wytyczne ICD 10 lub DSM 5

Jak diagnozować ADHD? Wytyczne ICD 10 lub DSM 5

Wstęp

Witamy na blogu poradni Senso Senso, miejscu, gdzie dzielimy się naszą wiedzą i doświadczeniem dotyczącym różnych aspektów zdrowia psychicznego. 

Rozpoczynamy serię artykułów poświęconą jednemu z często niezrozumiałych i źle diagnozowanych zaburzeń – ADHD, czyli zespołu nadpobudliwości psychoruchowej. 

Celem tej serii jest rozwianie mitów, dostarczenie rzetelnych informacji i wsparcie zarówno osób dotkniętych tym zaburzeniem, jak i ich bliskich. 

Jak diagnozujemy adhd?

Diagnozowanie ADHD to skomplikowany proces, który powinien być przeprowadzany przez wykwalifikowanego specjalistę, takiego jak psychiatra, psycholog, lub lekarz pediatra, który ma doświadczenie w diagnozowaniu i leczeniu ADHD.

Proces diagnozy ADHD jest wieloetapowy i obejmuje zarówno oceny behawioralne, jak i medyczne. Oto kolejne kroki w diagnozowaniu ADHD.

  1. Wywiad z rodzicami i nauczycielami – zbieranie informacji o obecnych i przeszłych zachowaniach dziecka, rodzinnej historii medycznej, oraz sytuacji w szkole i w domu.
  2. Obserwacje behawioralne – obserwacje zachowania dziecka w różnych kontekstach, takich jak dom, szkoła, lub w innych sytuacjach społecznych.
  3. Skale i kwestionariusze – wypełnianie specjalistycznych skal i kwestionariuszy przez rodziców, nauczycieli i inne osoby mające regularny kontakt z dzieckiem.
  4. Ocena neuropsychologiczna – przeprowadzenie badań neuropsychologicznych, aby ocenić funkcje poznawcze, takie jak pamięć, uwaga, i funkcje wykonawcze dziecka.
  5. Ocena medyczna – wykluczanie innych możliwych przyczyn objawów, takich jak zaburzenia snu, zaburzenia widzenia, słuchu, oraz inne problemy zdrowotne, przez badania fizyczne i, jeśli to konieczne, badania dodatkowe.
  6. Wykluczanie innych zaburzeń – rozważenie, czy objawy mogą wynikać z innych zaburzeń psychicznych lub medycznych, takich jak zaburzenia lękowe, depresja, zaburzenia uczenia się, czy zaburzenia spektrum autyzmu.
  7. Kryteria diagnostyczne – porównywanie zgromadzonych informacji z kryteriami diagnostycznymi DSM-5 czy ID-10, aby ustalić, czy dziecko spełnia kryteria diagnostyczne ADHD.
  8. Opracowanie planu leczenia – jeśli diagnoza ADHD jest potwierdzona, opracowywanie indywidualnego planu leczenia i interwencji, który może obejmować terapię behawioralną, interwencje edukacyjne, i leczenie farmakologiczne.

Warto pamiętać, że samo ADHD może manifestować się na różne sposoby i może współwystępować z innymi zaburzeniami, co sprawia, że dokładna diagnoza i indywidualne podejście są kluczowe.

Czym są kryteria DSM-5 czy ID-10?

Diagnozowanie ADHD, zarówno w systemie ICD-10 (Międzynarodowa Klasyfikacja Chorób) wydanym przez Światową Organizację Zdrowia, jak i w DSM-5 (Podręcznik diagnostyczno-statystyczny zaburzeń psychicznych) wydanym przez Amerykańskie Towarzystwo Psychiatryczne, opiera się na szczegółowej analizie obserwowanych zachowań oraz spełnieniu ściśle określonych kryteriów diagnostycznych.

DSM-5

W DSM-5, diagnoza ADHD jest postawiona, gdy występuje powtarzający się wzorzec zaburzeń uwagi i/lub hiperaktywności-impulsywności, który zakłóca funkcjonowanie lub rozwój. Kryteria obejmują:

  1. czas trwania: objawy muszą występować przez co najmniej 6 miesięcy;
  2. liczbę objawów: musi występować sześć (lub więcej) objawów zaburzeń uwagi dla dzieci do 16. roku życia; pięć (lub więcej) dla osób w wieku 17 lat i starszych. Dla hiperaktywności-impulsywności musi występować sześć (lub więcej) objawów dla dzieci do 16. roku życia; pięć dla osób w wieku 17 lat i starszych;
  3. wiek występowania: niektóre objawy muszą być obecne przed 12. rokiem życia;
  4. obecność objawów w dwóch lub w większej liczbie środowisk:  np. w szkole, w domu, czy w środowisku rówieśniczym,
  5. wykluczenie innych zaburzeń: objawy nie są wyłączną manifestacją zaburzeń nastroju, lęku, zaburzeń psychotycznych, etc. i nie są wyłącznie spowodowane przez inne medyczne lub neurologiczne uwarunkowania.

ICD-10

W ICD-10, ADHD klasyfikowane jest jako zaburzenia hiperkinetyczne. Kryteria obejmują:

  1. początek: wczesne dzieciństwo, zwykle przed 6. rokiem życia,
  2. objawy: zaburzenia uwagi, hiperaktywność i impulsywność,
  3. trwałość: objawy trwają przez co najmniej 6 miesięcy,
  4. wpływ na funkcjonowanie: znaczne upośledzenie w co najmniej dwóch środowiskach: w domu, w szkole czy w środowisku rówieśniczym.

Ważne jest, aby diagnoza była przeprowadzana przez wykwalifikowanego specjalistę, takiego jak psycholog lub psychiatra dziecięcy, którzy będą w stanie dokładnie ocenić objawy, historię życia i funkcjonowanie dziecka, a także wykluczyć inne potencjalne przyczyny objawów.

Podsumowanie

Mamy nadzieję, że ten artykuł był dla Państwa źródłem cennych informacji na temat ADHD.

Diagnozowanie i leczenie tego zaburzenia wymaga kompleksowego podejścia i współpracy wielu specjalistów. W Senso Senso świadczymy kompleksowe wsparcie w zakresie diagnozowania i leczenia ADHD.

Zachęcamy do śledzenia naszego bloga, gdzie w kolejnych artykułach będziemy zgłębiać różne aspekty ADHD, odpowiadać na pytania i rozwiewać wątpliwości. 

Zastanawiasz się czy Ty lub ktoś w Twojej rodzinie może cierpieć na zespół nadpobudliwości psychoruchowej (ADHD)?
Zadbaj o diagnozę ADHD oraz profesjonalną terapię ADHD w Senso Senso.

Spis powiązanych artykułów

  1. Czym jest ADHD?
  2. Po czym poznam, że moje dziecko ma ADHD? 
  3. Jak diagnozujemy ADHD?
  4. Czy dziecko jest niegrzeczne czy po prostu niezdiagnozowane pod kątem ADHD?
  5. Jakie są główne trudności dzieci z adhd?
  6. Jakie problemy w szkole mają dzieci z ADHD?
  7. Jak funkcjonuje pamięć i uwaga u dzieci z ADHD?
  8. Jak pracować w szkole z uczniem z ADHD?
  9. Jak rodzic może pomóc swojemu dziecku z ADHD w szkole?
Wsparcie dzieci z zaburzeniami mowy

Wsparcie dzieci z zaburzeniami mowy

Zaburzenia mowy to różnego rodzaju problemy z komunikacją, które mogą utrudniać dziecku nawiązywanie kontaktów z innymi ludźmi. Obejmują one problemy z:

  • wymową, 
  • zrozumieniem języka, 
  • organizacją myśli lub 
  • pamięcią słów.

W przypadku dzieci zaburzenia mowy mogą wpływać na ich rozwój emocjonalny i społeczny, co często prowadzi do poczucia izolacji i frustracji.

Zaburzenia mowy u dzieci to problem, który może wystąpić w różnych formach i z różnych przyczyn, dlatego ważne jest, aby rodzice byli świadomi, jakie są objawy tych zaburzeń i kiedy powinni się zwrócić o pomoc do specjalisty.

Jakie sygnały powinny zaniepokoić rodzica?

Jednym z pierwszych sygnałów, które mogą wskazywać na zaburzenia mowy u dziecka, jest opóźniony rozwój mowy. Jeśli dziecko w wieku 2–3 lat nie mówi lub mówi bardzo mało, może to świadczyć o problemach mową.

Innym objawem jest brak zrozumienia prostych poleceń lub odpowiedzi na zadane pytania. Dziecko może również powtarzać słowa lub sylaby, używać nieprawidłowych form gramatycznych czy mieć trudności z wymawianiem pewnych dźwięków.

W niektórych przypadkach zaburzenia mowy mogą być spowodowane problemami zdrowotnymi, takimi jak niedosłuch, choroby neurologiczne lub problemy z oddychaniem, dlatego rodzice powinni skonsultować się z odpowiednim specjalistą, aby wykluczyć te przyczyny.

Zaburzenia mowy lub samej komunikacji mogą się także wiązać z trudnościami emocjonalnymi oraz rozwojowymi, dla których trudności w mowie występują jako współtowarzyszące.

W każdym z tych przypadków warto skonsultować się z psychologiem lub logopedą, aby jak najszybciej rozpocząć skuteczną terapię.

Jak pomóc dziecku z zaburzeniami mowy?

Terapia logopedyczna jest jednym z najlepszych sposobów walki z zaburzeniami mowy. Obejmuje ona różnego rodzaju ćwiczenia i techniki, które pomagają dziecku poprawić wymowę, zwiększyć rozumienie języka, a także organizować myśli i poprawiać pamięć słów. Terapia logopedyczna jest również skuteczna w uczeniu dzieci sposobów radzenia sobie z trudnościami w komunikacji.

Jednym z najważniejszych elementów terapii logopedycznej jest indywidualne podejście do każdego dziecka. Terapia logopedyczna powinna być przede wszystkim przyjazna i atrakcyjna dla dziecka, tak aby mogło ono rozwijać swoje umiejętności w bezpiecznym i przyjaznym środowisku.

Innym ważnym elementem terapii logopedycznej jest zaangażowanie rodziców, którzy mogą pomóc w utrzymywaniu regularności ćwiczeń i wzmocnieniu efektów terapii. Rodzice wymagają więc wskazówek na temat ćwiczeń i technik stosowanych podczas terapii, tak aby mogli kontynuować pracę z dzieckiem w domu.

Podsumowując, terapia logopedyczna jest skutecznym sposobem na pomaganie dzieciom z zaburzeniami mowy. Terapia ta powinna być dostosowana do indywidualnych potrzeb dziecka i obejmuje różne techniki i ćwiczenia, które pomagają poprawić wymowę, zwiększyć rozumienie języka i organizować myśli. Ważne jest zaangażowanie rodziców, którzy mogą pomóc w utrzymywaniu regularności ćwiczeń i wzmocnieniu efektów terapii.

W Centrum Wspomagania Rozwoju Senso Senso oferujemy kompleksowe wsparcie logopedów świadczących najlepszą pomoc i zapewniające atrakcyjną dla dziecka terapię.

Depresja u dzieci – jakie są jej objawy i jak można pomóc

Depresja u dzieci – jakie są jej objawy i jak można pomóc

Depresja to stan emocjonalny, który dotyka zarówno dorosłych, jak i dzieci. U małych pacjentów może być trudny do zdiagnozowania, ponieważ nie zawsze potrafią jasno wyrażać swoje uczucia i emocje. Wystarczy jednak zwrócić uwagę na pewne objawy, by zauważyć, że dziecko ma problemy emocjonalne i potrzebuje pomocy. Warto pamiętać, że symptomy choroby u dzieci mogą różnić się od tych u dorosłych.
Niektóre z objawów depresji u dzieci to:

  • utrata zainteresowania zabawą i aktywnością, którą dziecko wcześniej uwielbiało;
  • niechęć do jedzenia, utrata apetytu, a w skrajnych przypadkach zaprzestanie jedzenia w ogóle;
  • utrata energii, zmęczenie, brak motywacji;
  • problemy z koncentracją i trudności w nauce;
  • lęki, zmartwienia i uczucie beznadziei;
  • zmiany w nastroju, takie jak drażliwość, gniew, płaczliwość, smutek, niska samoocena;
  • problemy z zasypianiem i snem w nocy lub przeciwnie – nadmierna senność;
  • myśli rezygnacyjne;
  • myśli samobójcze.
     

Jeśli jako rodzic obserwujesz, że Twoje dziecko ma objawy depresji, powinieneś zwrócić uwagę na to, jak często one występują i jak długo trwają. Kiedy utrudniają normalne funkcjonowanie dłużej niż przez 2 tygodnie, warto poprosić o pomoc specjalistę i rozpocząć diagnozę.
Pamiętaj, że depresja jest często trudna do zdiagnozowania, dlatego ważne jest, aby rodzice byli czujni na sygnały, które może wysyłać ich dziecko.
Terapia dzieci z depresją może przyjmować różne formy, w tym:

  • terapię indywidualną,
  • terapię rodzinną,
  • terapię grupową.

Może też łączyć je ze sobą w różnych konfiguracjach. Zazwyczaj składa się z rozmów, ćwiczeń i działań, które mają za zadanie pomóc dziecku zrozumieć własne emocje i radzić sobie z nimi.
Bardzo ważne jest, aby dziecko miało wsparcie w domu i w szkole. Rodzice powinni zachęcać je do aktywności, wprowadzić rytuały, takie jak wspólne jedzenie posiłków czy czas na zabawę, a także rozmawiać z dzieckiem i wsłuchiwać się w jego potrzeby.
Szkoła również powinna zapewnić wsparcie i zrozumienie dziecka z depresją, takie jak zwiększenie elastyczności w wymaganiach czy opieka psychologiczna. Do tego niezbędne jest jednak podjęcie przez rodziców współpracy z nauczycielami, zaangażowanie ich w pomoc.
Terapia dzieci z depresją wymaga cierpliwości i aktywności ze strony rodziców i specjalistów. Jednakże, gdy pacjent otrzyma odpowiednią opiekę i wsparcie, może poradzić sobie z chorobą.

Jednym ze sposobów leczenia może być terapia poznawczo-behawioralna, która skupia się na nauce radzenia sobie z negatywnymi myślami i emocjami poprzez zmianę myślenia i zachowań. Pomaga ona dziecku w poznawaniu wartościowych strategii pokonywania trudności i wzmacnia pozytywne zachowania, co pozwala na poprawę nastroju i funkcjonowania.
Innym sposobem może być terapia ekspozycji, która polega na stopniowym narażaniu dziecka na sytuacje, które wywołują lęk lub stres. Dzięki temu pacjent uczy się radzenia sobie z trudnymi zdarzeniami i stopniowo zwiększa swoją odporność na negatywne emocje.
W niektórych przypadkach konieczne może być również leczenie farmakologiczne, które zleca lekarz psychiatra. Leki pomagają w regulacji nastroju i zmniejszeniu objawów depresji.

Ważne jest również, aby dziecko miało wsparcie ze strony rodziny i bliskich. Powinno czuć się akceptowane i kochane, a rodzice powinni być gotowi pomagać mu w radzeniu sobie z trudnościami i w poszukiwaniu pomocy specjalisty.
Jeśli widzisz symptomy depresji u swojego dziecka, możesz zacząć od wizyty u lekarza rodzinnego lub pediatry, który przeprowadzi podstawowe badania i wykluczy fizyczne przyczyny objawów. Następnie warto skonsultować się z psychologiem lub psychiatrą, który po szczegółowym wywiadzie postawi diagnozę i zaleci odpowiednią formę terapii.

W Centrum Wspomagania Rozwoju Senso Senso oferujemy wsparcie naszych psychologów oraz pedagogów. Działamy kompleksowo, oferując pomoc każdego potrzebnego specjalisty. Zapraszamy do kontaktu i skorzystania z naszej pomocy.

Współczesne wyzwania w obszarze wychowania i rodziny

Współczesne wyzwania w obszarze wychowania i rodziny

Współcześni rodzice napotykają na rozmaite trudności wychowawcze, a dostęp do nowych technologii i szeroki wybór teorii rodzicielstwa wcale nie ułatwia wyboru strategii działania. Z jakimi trudnościami mierzą się dziś rodzice i dzieci?

  1. Technologia: Dostępność i uzależnienie dzieci od urządzeń elektronicznych oraz mediów społecznościowych może powodować trudności w ograniczaniu czasu na te czynności i kontrolowaniu tego, co dzieci robią online. Natomiast uzależnienie od urządzeń elektronicznych oraz mediów społecznościowych w przypadku rodziców wpływa negatywnie na kształtowanie postaw dzieci wobec technologii i może wpływać na wzajemne dystansowanie się do siebie.
  2. Style rodzicielskie: Współczesne rodzicielstwo wymaga wiedzy na temat zdrowego i skutecznego wychowywania dzieci, a także umiejętności łączenia tradycyjnych i nowoczesnych stylów rodzicielskich. Aby nie zagubić się w gąszczu teorii postaw rodzicielskich i wychowawczych, warto przyjrzeć się temu pod okiem specjalisty i sprawdzać, co najlepiej działa w przypadku naszej rodziny.
  3. Stres i napięcie: Współczesne rodziny często zmagają się z podwyższonym poziomem stresu i napięcia u poszczególnych ich członków, co może negatywnie wpłynąć na wzajemną komunikację oraz relacje rodziców i dzieci. W tym przypadku przydaje się psychoedukacja, nauka rozpoznawania i skutecznej regulacji emocji, znajomość pozytywnych wzorców komunikacji a także nauka troszczenia się także o własne potrzeby i zasoby.
  4. Zmiany kulturowe i społeczne: Kryzysy w relacjach rodzinnych mogą wynikać także ze zmian kulturowych i społecznych, takich jak rozpad rodzin, nowe modele rodzin, brak stabilności i brak wsparcia ze strony najbliższych czy burzliwa sytuacja geopolityczna na świecie. W kontakcie z psychologiem lub psychoterapeutą można przepracowywać trudne emocje z tym związane, szukać nowych strategii postępowania, a także definiować, co jest ważne dla nas i dla naszej rodziny.
  5. Ograniczone zasoby: Współczesne rodziny często muszą radzić sobie z ograniczonymi zasobami, takimi jak brak czasu, pieniędzy i wsparcia, co może być trudne dla nie tylko rodziców, lecz również dla dzieci.
  6. Niejednorodne potrzeby dzieci: Każde dziecko jest inne i ma swoje własne potrzeby i wyzwania, co może być trudne dla rodziców, którzy starają się dostosować do wszystkich potrzeb swoich dzieci. 

Jak sobie z tym radzić

Ważne jest, aby pamiętać, że trudności wychowawcze są naturalnym elementem wychowywania dzieci, zdarzają się każdemu opiekunowi i nie oznaczają, że jesteś złym rodzicem.

W przeżywaniu trudności wychowawczych może pomóc kilka wskazówek:

  1. Spróbuj być świadom swoich potrzeb, ale i zrozumieć potrzeby dziecka: Poznanie dziecka i jego realnych potrzeb może pomóc w skuteczniejszym działaniu (jak wyznaczanie domowych zasad, granic, przywilejów), a co za tym idzie w lepszym reagowaniu na zachowania dziecka.
  2. Określ jasne granice i konsekwencje zachowań: Dzieci potrzebują jasnych i stałych zasad, aby wiedzieć, co jest akceptowalne, a co nie.
  3. Pomóż poznać i zrozumieć emocje i zachęcaj do wyrażania uczuć: Pozwól dziecku na wyrażanie swoich uczuć i emocji, aby pomóc mu je przetworzyć i nauczyć się sprawnie sobie z nimi radzić.
  4. Teamwork: Współpracuj z dzieckiem, aby wzajemnie poznawać swoje potrzeby, stawiać optymalne w waszej rodzinie granice, zdrowo zbliżać się do siebie i wspólnie rozwiązywać problemy oraz tworzyć rozwiązania.
  5. Znajdź wsparcie: Kiedy czujesz, że trudności wychowawcze stają się trudne do opanowania, porozmawiaj o tym ze specjalistą (takim jak psycholog, psychoterapeuta czy terapeuta rodzinny).  Dzięki spotkaniu z terapeutą  czy udziałowi w rodzicielskich warsztatach w Senso Senso, uzyskasz wsparcie w wyżej wymienionych obszarach i znajdziesz siły na kolejne rodzicielskie wyzwania.

Kiedy warto zgłosić się do psychiatry

Kiedy warto zgłosić się do psychiatry

Psychiatra to lekarz specjalizujący się w diagnozowaniu i leczeniu zaburzeń psychicznych, behawioralnych i emocjonalnych. Są sytuacje, w których szczególnie warto znaleźć się pod kontrolą psychiatry lub skorzystać z leczenia farmakologicznego. Psychiatra może zdiagnozować zaburzenia psychiczne, takie jak depresja, zaburzenia lękowe, zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne, zaburzenia odżywiania, zaburzenia neurorozwojowe lub organiczne. 

Lekarz tej specjalizacji może też pomóc w rozwiązywaniu trudnych sytuacji życiowych, takich jak nagły lub przewlekły stres, trudne relacje czy zaburzenia zachowania. W niektórych przypadkach również zalecane lub wskazane jest leczenie farmakologiczne.

Jakie mity na temat psychiatrii i leczenia farmakologicznego należy obalić:

  1. Stereotypy i uprzedzenia: Wiele osób wciąż wierzy, że leczenie farmakologiczne oznacza „lenistwo” i brak zaangażowania ze strony pacjenta lub brak szans na poprawę. Wiele osób obawia się również niesprawiedliwego stereotypu psychiatry, którego pacjenci to „wariaci”.
  2. Nieznajomość skuteczności i strach przed efektami ubocznymi: Niektóre osoby nie wiedzą, że leczenie farmakologiczne może być skuteczne w leczeniu wielu zaburzeń psychicznych. Dodatkowo obawiają się efektów ubocznych, które czasami są nieuniknione, lecz jedocześnie przejściowe lub do optymalizacji., poprzez zmianę leku czy dopasowanie dawkowania.
  3. Wprowadzenie w błąd: dezinformacja na temat leczenia farmakologicznego i jego przydatności lub skuteczności oraz dowody anegdotyczne dot. wizyt lekarskich mogą prowadzić do niechęci do ich stosowania.
  4. Parcie na „naturalność”: Niektóre osoby mylą leczenie z naturalnymi metodami wsparcia organizmu w trudnościach, takimi jak medytacja lub suplementacja czy wysiłek fizyczny, przez co uważają leczenie farmakologiczne za nienaturalne.

Mimo tych trudności, leczenie farmakologiczne może być skutecznym sposobem na pomoc w radzeniu sobie z wieloma zaburzeniami psychicznymi i warto rozważyć taką opcję u specjalisty – lekarza psychiatry lub psychiatry dzieci i młodzieży. Warto również docenić niebagatelną rolę leczenia farmakologicznego pod okiem psychiatry jako metody aktywnie wspierającej (czy nieraz umożliwiającej) psychoterapię i dookreślenie problemu pacjenta.

Neuronauka pozwala dziś dość precyzyjnie określić, w których obszarach mózgu występuje nadaktywość lub niedoczynność, co pozwala dodatkowo wspierać działania terapeutyczne. Współcześnie mamy więc możliwość kompleksowego diagnozowania oraz planowania skutecznego leczenia, również farmakologicznego. Farmakoterapia często jest jedną z najskuteczniejszych i najszybszych form pomocy doraźnej i długoterminowej. Leki pomagają ustabilizować stan pacjenta i w dłuższej perspektywie pracować skuteczniej nad jego problemami czy zaburzeniami. Zawsze jednak należy pamiętać o pozostawaniu pod kontrolą specjalisty.

Leki pomagają wyciszyć lub zaktywizować organizm i w ten sposób wspierać proces terapeutyczny (wraz z ogólnym funkcjonowaniem dziecka czy dorosłego) – jest to bardzo dobry wstęp np. pod skuteczną terapię psychologiczną lub psychoterapię. Jest tak, ponieważ ludzki organizm często potrzebuje wsparcia farmakologicznego, aby w ogóle aktywnie podejść do pracy terapeutycznej:

  • dziecko z brakiem koncentracji czy wzmożoną aktywnością często w pierwszej kolejności wymaga wyciszenia, aby efektywnie pracować, i aby jego mózg mógł się skoncentrować na właściwej pracy,
  • z kolei nastolatka w obniżonym działaniu będziemy aktywizować, aby wspomóc jego procesy motywacyjne, a przez to wesprzeć proces terapeutyczny
  • często agresja dziecięca jest wyrazem nadaktywności przysadki, którą należy najpierw farmakologicznie wyregulować, aby umożliwić rozpoczęcie pracy z pacjentem agresywnym.