Wsparcie dla ucznia – dlaczego diagnoza dysleksji jest ważna?

Nie każde niepowodzenie szkolne wynika z lenistwa czy braku zdolności ucznia. Czasem przyczyną problemów z opanowaniem umiejętności czytania i pisania są specyficzne trudności w uczeniu się. To złożone zaburzenia o podłożu neurorozwojowym, które sprawiają, że mózg dziecka inaczej przetwarza informacje – mimo prawidłowego rozwoju, inteligencji i chęci do nauki.

W praktyce skutkuje to dużym wysiłkiem w przyswajaniu umiejętności szkolnych i gorszymi wynikami mimo starań dziecka.

Profesjonalna diagnoza w poradni psychologiczno-pedagogicznej pozwala rozpoznać przyczynę problemów, a następnie udzielić uczniowi adekwatnej pomocy. Proces ten kończy się wydaniem opinii, na podstawie której szkoła może wprowadzić dostosowanie do potrzeb dziecka – zarówno w codziennym nauczaniu, jak i podczas egzaminów, co zapewnia odpowiednich warunków edukacyjnych.

Umożliwia także udział w zajęciach rewalidacyjnych lub kompensacyjnych, które pomagają przezwyciężać trudności w nauce.

Zrozum trudności, zanim zamienią się w problemy

Zadbaj o diagnozę pedagogiczną i skuteczne wsparcie

Skontaktuj się

Umów się online

Czym jest Dysleksja? – trudności w czytaniu i pisaniu

Dysleksja rozwojowa to zaburzenie dotyczące nauki czytania i pisania u dzieci o prawidłowym rozwoju intelektualnym. Dziecko z dysleksją czyta wolno, myli litery, gubi wiersze, ma trudności ze zrozumieniem tekstu. Typowe jest przestawianie lub pomijanie liter, trudności w różnicowaniu głosek i problemy z zapamiętywaniem reguł ortograficznych. Kłopoty mogą też wynikać z ograniczonej percepcji słuchowej. Warto pamiętać, że dysleksja nie ma związku z brakiem inteligencji – to po prostu inny sposób uczenia się, który bez wsparcia może wpływać na wyniki szkolne.

Dysortografia – trudności w opanowaniu zasad pisowni

Dysortografia przejawia się uporczywym popełnianiem błędów ortograficznych pomimo znajomości zasad. Uczeń myli litery, opuszcza znaki diakrytyczne, zapisuje wyrazy fonetycznie. Mimo ćwiczeń nadal pisze z błędami, co bywa źródłem frustracji.  Diagnoza pedagogiczna często ujawnia współwystępowanie dysleksji z innymi, choć może występować samodzielnie – dziecko poprawnie czyta, lecz nie potrafi pisać bez błędów.

Dysgrafia – trudności w pisaniu

Dysgrafia dotyczy strony graficznej pisma. Dziecko pisze wolno, nieczytelnie, litery są nierówne i różnej wielkości. Przyczyną bywa słaba motoryka mała oraz obniżona koordynacja wzrokowo-ruchowa. Uczeń ma kłopot z odwzorowywaniem liter, utrzymaniem się w linijkach czy właściwym naciskiem długopisu. Nieczytelne notatki utrudniają naukę i ocenę pracy.

Dyskalkulia – przeszkoda w nauce matematyki

Dyskalkulia należy do grupy specyficznych trudności w uczeniu się, ale dotyczy zdolności matematycznych. Dziecko ma problemy z liczeniem, rozumieniem pojęć liczbowych i operacji arytmetycznych, trudność sprawia mu odczytywanie zegara, pieniędzy czy map. Kłopoty pojawiają się mimo prawidłowych możliwości intelektualnych i motywacji.

Niestety, neurorozwojowe trudności często błędnie utożsamia się z „brakiem talentu do matematyki”. Tymczasem właściwa diagnoza pozwala odróżnić te zjawiska i wdrożyć odpowiednie ćwiczenia.

Zrozum trudności, zanim zamienią się w problemy

Zadbaj o diagnozę pedagogiczną i skuteczne wsparcie

Skontaktuj się

Umów się online

Kiedy zgłosić się do specjalisty?

Diagnoza dysleksji rozwojowej może przebiegać wieloaspektowo, a proces diagnostyczny rozciągać się na różne obszary. Pierwsze symptomy mogą pojawić się już w wieku przedszkolnym – np. niechęć do rysowania, problemy z rymowaniem czy opóźniony rozwój mowy mimo prawidłowego rozwoju dziecka.

W klasach 1–3 nauczyciele często zauważają ryzyko dysleksji, gdy dziecko mimo pracy nie opanowuje czytania i pisania. W takich sytuacjach warto nie zwlekać – poradnia może potwierdzić występowanie problemów i wydać opinię o ryzyku dysleksji, umożliwiając wczesne wsparcie.

Ostateczną diagnozę zaleca się przeprowadzać w okolicach czwartej klasy szkoły podstawowej.

Wtedy najskuteczniej można zdiagnozować trudności w nauce czytania, pisania lub matematyki.  Dzieci w wieku szkolnym po 10 roku życia, mogą być z powodzeniem diagnozowane pod względem funkcji poznawczych co stanowi podłoże w wielu zaburzeniach neurorozwojowych.  Jest to wiek diagnostyczny określający czy brak danej umiejetności to deficyt poznawczy czy problem wrodzony.

Terapeuta pedagogiczny w szkole może zalecić uczęszczanie ucznia na dodatkowe zajęcia np. rozwijające pamięć słuchową. Wdrożyć zalecenia zajęć korekcyjno-kompensacyjnych, ćwiczenia poprawnej pisowni. Wsparcie rodziców i nauczycieli jest niezwykle istotne dla dziecka o specyficznych trudnościach w nauce.

Jeśli mimo pomocy objawy dysleksji się utrzymują, a trudności w nabywaniu umiejętności szkolnych nie ustępują, specjaliści mogą jednoznacznie zdiagnozować dysleksję.

Zgłoszenie dziecka na badanie warto rozważyć, gdy nauczyciel lub pedagog zaleca diagnostykę, dziecko znacząco odstaje od rówieśników lub mimo wysiłku nie robi postępów. Im wcześniej rozpozna się problem i wdroży terapię pedagogiczną, tym większa szansa na wyrównanie umiejętności.

Warto skonsultować się ze specjalistą, jeśli uczeń w wieku 10–16 lat:

• czyta bardzo wolno lub z wysiłkiem, gubi się w tekście, pomija linijki, ma trudności ze zrozumieniem przeczytanego materiału,
• popełnia liczne błędy ortograficzne mimo znajomości zasad (np. u/ó, ż/rz, ch/h), ma trudności z zapamiętaniem reguł pisowni,
• pisze nieczytelnie i bardzo wolno – pismo jest nierówne, trudne do odczytania, dziecko unika notowania lub bardzo się przy tym męczy,
• ma poważne trudności z matematyką – myli działania, gubi się w wielocyfrowych obliczeniach, ma problem z tabliczką mnożenia, ułamkami czy odczytywaniem wykresów,
• ma trudności z organizacją pracy i zapamiętywaniem instrukcji – gubi zadania domowe, potrzebuje wielokrotnego powtarzania poleceń, szybko się zniechęca,
• unika nauki i reaguje silnym stresem na sprawdziany – narzeka, że „jest głupie” lub „i tak sobie nie poradzi”, ma zaniżoną samoocenę i brak wiary w siebie,
• mimo regularnych ćwiczeń postępy są minimalne – nawet intensywna praca z nauczycielem lub rodzicem nie przynosi oczekiwanych efektów,
• w rodzinie występują podobne trudności – jeśli rodzic lub rodzeństwo miało zdiagnozowaną dysleksję, dysgrafię czy dyskalkulię, ryzyko u dziecka jest większe.

Im wcześniej zidentyfikujemy problem i rozpoczniemy terapię pedagogiczną, tym większa szansa, że dziecko nadrobi zaległości lub nauczy się kompensować swoje deficyty.

Wczesna diagnoza (nawet na etapie „ryzyka”) daje czas na działania profilaktyczne i uchronienie dziecka przed utrwalaniem się nieprawidłowych nawyków czy narastaniem szkolnych zaległości.

Zrozum trudności, zanim zamienią się w problemy

Zadbaj o diagnozę pedagogiczną i skuteczne wsparcie

Skontaktuj się

Umów się online

Co daje opinia z poradni w szkole i na egzaminach?

Formalna diagnoza zakończona opinią poradni psychologiczno-pedagogicznej stanowi podstawę do udzielenia uczniowi wsparcia. Szkoła ma obowiązek zapewnić mu odpowiednich warunków nauki, indywidualizując metody pracy i oceniania.

Na egzaminach zewnętrznych (ósmoklasisty, matura) opinia umożliwia dostosowanie czasu i formy pracy do potrzeb ucznia. Dokument ten jest ważny bezterminowo, a jego zapisy respektują także uczelnie wyższe.

Konsekwencje braku rozpoznania i wsparcia

Brak właściwej diagnozy na etapie szkoły podstawowej może prowadzić do narastania problemów. Dziecko, które mimo wysiłku nie osiąga sukcesów, traci wiarę w siebie, unika szkoły, odczuwa stres, a z czasem może rozwinąć reakcje obronne, jak wycofanie czy bunt.

Niezaspokojone potrzeby edukacyjne skutkują niską samooceną i pogłębiającymi się trudnościami emocjonalnymi. Wczesne rozpoznanie i terapia pozwalają zapobiec takim konsekwencjom.

Diagnoza w Centrum Wspomagania Rozwoju Senso Senso – szybko i rzetelnie

Rodzice często obawiają się długiego oczekiwania w poradniach publicznych. Rozwiązaniem jest skorzystanie z placówki niepublicznej z uprawnieniami. Centrum Wspomagania Rozwoju Senso Senso działa zgodnie z wymaganiami MEN, a wydawane przez nas opinie są honorowane we wszystkich szkołach. Proces przebiega sprawnie – od pierwszej konsultacji po wydanie opinii mija zaledwie kilka tygodni.

Jak wygląd diagnoza dziecka?

Zespół naszych psychologów i pedagogów zapewnia kompleksową diagnozę trudności związanych z funkcjonowaniem szkolnym. oraz wsparcie terapeutyczne, tak aby dziecko mogło rozwijać się w pełni swojego potencjału.

Całość procesu rozpoczyna się od wywiadu z rodzicami. W trakcie badania specjalista analizuje funkcjonowanie ucznia, bada percepcję wzrokową i słuchową, umiejętności czytelnicze, znajomość zasad ortograficznych oraz analizuje wyniki w nauce, by udzielić dziecku adekwatnej pomocy i określić możliwości terapii. Ostatecznym etapem są rekomendacje dotyczące pracy z uczniem i jego potrzeb.

Podsumowując

Jeśli Twoje dziecko mierzy się z trudnościami mimo starań, warto rozważyć diagnozę w kierunku określenia przyczyny. Fachowa opinia pozwoli zrozumieć problemy i otworzy drogę do skutecznego wsparcia.

Dzięki pomocy specjalistów wiele dzieci odzyskuje motywację i wiarę w siebie.

Senso Senso to miejsce, gdzie każde dziecko może otrzymać profesjonalną opiekę i uczyć się z radością, w poczuciu własnej wartości.

Zrozum trudności, zanim zamienią się w problemy

Zadbaj o diagnozę pedagogiczną i skuteczne wsparcie

Skontaktuj się

Umów się online

Źródła: Badania i zalecenia dotyczące diagnozy specyficznych trudności w uczeniu się oparto na aktualnych opracowaniach psychologiczno-pedagogicznych oraz przepisach prawa oświatowego.

W artykule wykorzystano dane i definicje zaczerpnięte m.in. z publikacji specjalistycznych poradni oraz Polskiego Towarzystwa Dysleksji, a także doświadczenia własne zespołu Centrum Senso Senso w pracy diagnostycznej z dziećmi.

Wszystkie przytoczone informacje potwierdzają, że wczesna i rzetelna diagnoza połączona z odpowiednimi dostosowaniami edukacyjnymi jest kluczem do sukcesu dziecka z dysleksją, dysgrafią, dysortografią czy dyskalkulią.

Dzięki właściwej pomocy nawet poważne trudności mogą zostać przezwyciężone, a młody człowiek zyska szansę na rozwinięcie skrzydeł na miarę swoich możliwości.

Bibliografia:

1. Bogdanowicz, M. (2011). Ryzyko dysleksji. Problem i diagnozowanie. Gdańsk: Wydawnictwo Harmonia Universalis.
2. Bogdanowicz, M. (2012). Dysleksja rozwojowa – poradnik dla rodziców i nauczycieli. Gdańsk: Wydawnictwo Harmonia Universalis.
3. Krasowicz-Kupis, G. (2008). Psychologia dysleksji. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
4. Krasowicz-Kupis, G. (red.) (2013). Diagnoza dysleksji u dzieci i młodzieży. Teoria – praktyka – badania. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
5. Grabowska, A., Bogdanowicz, K., & Krasowicz-Kupis, G. (2018). Specyficzne trudności w uczeniu się – fakty, mity, wyzwania. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
6. Ministerstwo Edukacji i Nauki (2023). Rozporządzenie w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach. Dz.U. z 2023 r. poz. 1795.
7. Centralna Komisja Egzaminacyjna (2024). Komunikat o dostosowaniach warunków i form przeprowadzania egzaminów dla uczniów ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się. Warszawa: CKE.
8. Polskie Towarzystwo Dysleksji (2022). Wytyczne dotyczące diagnozy i pomocy uczniom ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się. Gdańsk: PTD.
9. Bogdanowicz, M., Adryjanek, A. (2014). Uczeń z dysleksją w szkole. Poradnik dla nauczycieli i rodziców. Gdańsk: Harmonia Universalis.
10. Hellwig-Brzozowska, E. (2017). Dyskalkulia rozwojowa – rozpoznawanie i wspieranie ucznia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
11. World Federation of Neurology (2020). Definition and Classification of Learning Disorders.