Dysleksja – co to jest i skąd się bierze?

Diagnoza jako najskuteczniejsze wsparcie edukacyjne dzieci i młodzieży!

Dysleksja rozwojowa to specyficzne trudności w nauce czytania i pisania występujące u dzieci o prawidłowym rozwoju intelektualnym.

Jest to zaburzenie neurorozwojowe (o podłożu neurobiologicznym) – oznacza to, że wynika z nieprawidłowości w funkcjonowaniu układu nerwowego, zwykle o bardzo subtelnym charakterze, powstałych najczęściej już w okresie prenatalnym. Trudności te spowodowane są zaburzeniami niektórych funkcji poznawczych (np. językowych, wzrokowych) i motorycznych oraz problemami z ich integracją.

Inaczej mówiąc, mózg dziecka z dysleksją przetwarza informacje związane z językiem pisanym i mówionym w nieharmonijny sposób, co przekłada się na kłopoty z opanowaniem technik szkolnych. Dysleksja nie jest jednak związana z brakiem inteligencji czy motywacji – to raczej nietypowy sposób uczenia się, który bez odpowiedniego wsparcia może znacząco utrudnić osiągnięcia edukacyjne dziecka.

Szacuje się, że problem ten dotyczy około 10–15% uczniów, z czego u ok. 4% ma postać głęboką. Co ważne, dysleksja ma silne podłoże genetyczne (często występuje rodzinnie) i strukturalne – badania wskazują na subtelne różnice w budowie i funkcjonowaniu mózgu osób z dysleksją.

Choć zaburzenie to utrudnia naukę czytania i pisania, nie przekreśla sukcesów – przy właściwej diagnozie i terapii wiele dzieci z dysleksją świetnie sobie radzi, a wśród dorosłych dyslektyków są wybitne postaci ze świata nauki i literatury.

Wczesne rozpoznanie a diagnoza dysleksji po 10. roku życia

Pierwsze sygnały wskazujące na ryzyko dysleksji można zauważyć już u przedszkolaków i uczniów w młodszym wieku szkolnym. Specjaliści podkreślają jednak, że rzetelną, ostateczną diagnozę dysleksji rozwojowej stawia się dopiero po 10. roku życia, zwykle w okolicach przejścia z III do IV klasy szkoły podstawowe.

We wcześniejszym wieku (I–III klasa, ok. 7–9 lat) poradnie psychologiczno-pedagogiczne nie orzekają jeszcze dysleksji, a jedynie identyfikują tzw. zagrożenie ryzykiem dysleksji. Oznacza to, że u dziecka zauważono szereg symptomów zapowiadających specyficzne trudności w uczeniu się czytania i pisania, ale jego umiejętności nie są jeszcze na tyle ukształtowane, by potwierdzić dysleksję w pełni.

Dlaczego dopiero około 10. roku życia?

Do tego wieku wiele dzieci dopiero opanowuje podstawy czytania i pisania – niektóre rozwijają się wolniej, lecz nadrabiają zaległości dzięki ćwiczeniom.

Diagnoza odroczona do końca III klasy daje czas na działania profilaktyczne i pomoc nauczycieli. Jeżeli jednak mimo intensywnego wsparcia pedagogicznego znaczne trudności czytelniczo-ortograficzne utrzymują się, w IV klasie można już postawić oficjalną diagnozę dysleksji rozwojowej.

Warto dodać, że w Polsce standardem jest model wieloetapowej diagnozy zaproponowany przez prof. Martę Bogdanowicz, najpierw ocenia się dojrzałość szkolną (5–6 lat), następnie ryzyko dysleksji (7–9 lat, z użyciem specjalnych skal i testów przesiewowych), a dopiero potem stawia się rozpoznanie dysleksji u starszego dziecka, jeśli trudności nie ustępują.

Zdiagnozuj, by lepiej wspierać – sprawdź, czy to dysleksja.

Umów diagnozę

Skontaktuj się

Umów się online

Trudności szkolne i emocjonalne dzieci z dysleksją

Typowe szkolne trudności dyslektyków dotyczą przede wszystkim czytania i pisania. Dzieci z dysleksją czytają powoli, często z błędami, mają problem ze zrozumieniem czytanego tekstu, gubią linijki. Popełniają także liczne błędy w pisowni – zarówno dysortograficzne (łamiąc zasady ortografii), jak i graficzne (tzw. dysgrafia – pismo jest nieczytelne, nierówne).

Charakterystyczne bywa także mylenie liter o podobnym kształcie (np. b-d-p-g), przestawianie lub opuszczanie liter i sylab w wyrazach oraz trudności z opanowaniem zasad ortografii mimo wielu ćwiczeń. Kłopoty ujawniają się również w nauce języków obcych (ze względu na problemy z poprawną pisownią i zapamiętywaniem sekwencji głosek) oraz mogą rzutować na inne przedmioty szkolne.

Jak zauważają eksperci, dysleksja – poprzez ograniczenia w biegłym czytaniu, pisaniu i mówieniu – może przekładać się na trudności w nauce wielu przedmiotów (od matematyki po historię, a nawet muzykę czy wychowanie fizyczne).

Dziecko może mieć na przykład problem z zapamiętywaniem ciągów informacji (tabliczka mnożenia, daty, alfabet), instrukcji zadań czy notatek z lekcji, co wtórnie wpływa na jego osiągnięcia w różnych dziedzinach szkolnych.

Niestety, długotrwałe niepowodzenia szkolne często pociągają za sobą problemy emocjonalno-społeczne.

Dzieci dyslektyczne nierzadko zmagają się z obniżoną samooceną i poczuciem własnej wartości. Pomimo dużego wysiłku wkładanego w naukę, ich wyniki bywają gorsze od rówieśników, co prowadzi do narastającej frustracji, poczucia wstydu czy winy. Wiele z nich zaczyna postrzegać siebie jako “gorsze” czy “mniej zdolne” od innych.

Taka sytuacja wywołuje silny stres szkolny, który może przejawiać się lękiem przed oceną, niechęcią do chodzenia do szkoły, brakiem motywacji, a nawet objawami psychosomatycznymi (bóle brzucha, bóle głowy przed lekcjami). Dziecko z dysleksją bywa wycofane w kontaktach społecznych, unika sytuacji, w których musiałoby czytać głośno lub pisać przy innych (np. odpowiadania przy tablicy).

Jeśli nie otrzyma odpowiedniego wsparcia, z biegiem czasu mogą pojawić się nawet symptomy depresji czy silne zaburzenia lękowe.

Podkreśla się, że problemy emocjonalne dyslektyków mają zwykle charakter wtórny – są skutkiem chronicznego stresu edukacyjnego i braku sukcesów.

Dlatego tak ważne jest, by pomóc dzieciom z dysleksją miała charakter holistyczny: obejmowała nie tylko trening czytania i pisania, ale też wsparcie psychologiczne budujące ich wiarę w siebie i motywację.

Objawy dysleksji – po czym poznać, że dziecko może mieć dysleksję?

Pierwsze oznaki dysleksji (tzw. objawy ryzyka dysleksji) mogą pojawić się już w wieku przedszkolnym. Symptomy te zmieniają się wraz z wiekiem dziecka – inne będą u malucha w przedszkolu, inne u ucznia wczesnoszkolnego.

Poniżej przedstawiono typowe sygnały ostrzegawcze, które powinny zwrócić uwagę rodzica lub nauczyciela, że dziecko może wymagać bliższej diagnozy:

• Opóźniony rozwój mowy i trudności językowe – dziecko późno zaczyna mówić, ma wadliwą wymowę (np. sepleni, zniekształca głoski), przekręca trudniejsze wyrazy, buduje zdania z błędami gramatycznymi. Często występują także problemy z rozróżnianiem podobnie brzmiących głosek (zaburzenia słuchu fonemowego) oraz z dzieleniem wyrazów na sylaby i głoski i ich łączeniem (trudności w analizie i syntezie głoskowej).
  
• Opóźniony rozwój ruchowy i słaba motoryka – dziecko później niż rówieśnicy opanowało chodzenie, bieganie, jest mało zręczne, niezgrabne ruchowo. Ma trudności z czynnościami samoobsługowymi, takimi jak zapinanie guzików, wiązanie butów, trzymanie ołówka. Często niechętnie rysuje, a jego rysunki są mało precyzyjne. W wieku szkolnym zwraca uwagę niska sprawność grafomotoryczna – pismo bywa nierówne, nieczytelne (tzw. “brzydkie pismo”).
  
• Problemy z koordynacją wzrokowo-ruchową i percepcją wzrokową – dziecko ma trudności z układaniem klocków czy puzzli, odtwarzaniem prostych wzorów graficznych (szlaczków, figur). Może przejawiać oburęczność lub mylić prawą i lewą stronę ciała; ma problem ze zrozumieniem pojęć przestrzennych (np. nad–pod, prawo–lewo).
  
• Trudności w nauce liter i czytania – już w zerówce i pierwszych klasach może ujawnić się niechęć do poznawania literek, trudność z zapamiętywaniem kształtu liter i ich brzmienia. Dziecko długo głoskuje, myli litery o podobnych kształtach (p-b-d-g, m-n, l-t-ł itp.) albo podobnie brzmiące (d-t, z-s, k-g). W czytaniu gubi miejsce, przekręca wyrazy, nie przestrzega znaków interpunkcyjnych, czyta wolniej niż rówieśnicy.
  
• Trudności w pisaniu i ortografii – dziecko opuszcza lub przestawia litery w wyrazach, myli np. u z ó, ż z rz, ma kłopot z pisownią głosek nosowych (ą/ę) i ze zmiękczeniami (si/ś, ci/ć). Pojawiają się liczne błędy ortograficzne pomimo znajomości reguł. Uczniowie z ryzykiem dysleksji często mają bardzo niski poziom poprawności pisania w porównaniu do innych dzieci i z trudem piszą ze słuchu (dyktanda).
  
• Słaba pamięć sekwencyjna i trudności z nauką na pamięć – dziecko ma problem z przypomnieniem sobie i wyrecytowaniem prostego wierszyka lub piosenki. Trudno mu zapamiętać serie nazw (np. pory roku, dni tygodnia, miesiące), tabliczkę mnożenia, ciągi cyfr (np. numery telefonów) czy kolejność liter w alfabecie. Może też mylić podobnie brzmiące nazwiska lub nazwy, przekręcać słowa. Takie objawy często utrzymują się u dzieci dyslektycznych w klasach I–II.
  

Oczywiście, pojedyncze z powyższych objawów nie stanowią od razu dowodu na dysleksję – istotny jest ich splot, nasilanie się i utrzymywanie mimo ćwiczeń. Jeżeli jednak wiele z tych sygnałów występuje łącznie i nie ustępuje z wiekiem, warto skonsultować dziecko ze specjalistą.

Zdiagnozuj, by lepiej wspierać – sprawdź, czy to dysleksja.

Umów diagnozę

Skontaktuj się

Umów się online

Diagnozowanie dysleksji – metody i narzędzia diagnostyczne

Proces diagnozy dysleksji jest złożony i interdyscyplinarny. Przeprowadza go zazwyczaj zespół specjalistów (psycholog, pedagog, czasem logopeda, neurolog czy okulista), zaś główną rolę odgrywa poradnia psychologiczno-pedagogiczna.

Diagności zbierają obszerny wywiad z rodzicami, analizują opinie nauczycieli i zeszyty szkolne dziecka, a przede wszystkim wykonują serię badań testowych oceniających różne obszary funkcjonowania poznawczego i szkolnego.

Do standardowych elementów diagnozy należą m.in.:

• Testy umiejętności szkolnych – pomiar techniki czytania (tempo, płynność, rozumienie tekstu) oraz pisania (dyktanda sprawdzające znajomość ortografii, próby pisania ze słuchu i z pamięci, ocena poziomu graficznego pisma). Sprawdza się również znajomość zasad ortograficznych i gramatycznych.
• Ocena funkcji językowych i poznawczych – testy słuchu fonemowego (rozróżniania głosek), analizy i syntezy głoskowej (dzielenia i łączenia dźwięków w słowa), pamięci słuchowej (zapamiętywanie ciągów wyrazów, cyfr). Ponadto bada się percepcję wzrokową, pamięć wzrokową (np. zapamiętywanie wzorów, figur), koordynację wzrokowo-ruchową (przepisywanie figur, odwzorowywanie kształtów) oraz tempo nazywania (szybkość przypominania sobie słów na widok obrazów).
• Testy inteligencji ogólnej – ocena ilorazu inteligencji (IQ) jest kluczowa dla postawienia diagnozy dysleksji. Dziecko musi wykazywać prawidłowy (co najmniej przeciętny) rozwój intelektualny, aby stwierdzone problemy z czytaniem i pisaniem można było uznać za specyficzne, a nie wynikające z ogólnych deficytów poznawczych. Dlatego zawsze przeprowadza się standaryzowany test inteligencji (np. Skalę Inteligencji Wechslera dla Dzieci lub najnowszą Skalę Stanford–Binet 5).
  

Badanie inteligencji bywa niezbędne do wykrycia ukrytych deficytów lub mocnych stron dziecka, a także do wykluczenia niepełnosprawności intelektualnej. Przykładowo, test Stanford–Binet 5 stanowi istotny element diagnozy – pozwala rozpoznać specyficzne trudności w uczeniu się (takie jak dysleksja, dysgrafia czy dyskalkulia) przy jednoczesnym zmierzeniu ogólnego potencjału dziecka.

Jak podkreślają specjaliści, diagnoza inteligencji jest konieczna, ale niewystarczająca – oprócz IQ sprawdza się też tzw. czynniki niespecyficzne: czy dziecko dobrze widzi i słyszy, czy nie występują inne zaburzenia rozwojowe, które mogłyby tłumaczyć jego trudności.

Dopiero wykluczenie tych czynników i stwierdzenie, że ogólny rozwój poznawczy jest prawidłowy, pozwala przypisać problemy dziecka specyficznym zaburzeniom, takim jak dysleksja.

Narzędzia diagnostyczne dobiera się w zależności od wieku dziecka i nasilenia objawów. U najmłodszych (5–8 lat) stosuje się proste próby przesiewowe – np. Skalę Ryzyka Dysleksji prof. Bogdanowicz czy testy czytania odpowiednie dla klasy I–III. W praktyce szkolnej nauczyciele edukacji wczesnoszkolnej korzystają z krótkich testów i kart obserwacji, aby wyłonić dzieci zagrożone dysleksją.

Gdy dziecko trafia do poradni, specjaliści wykorzystują już standaryzowane baterie testów. Przykładowym narzędziem diagnostycznym jest tu “Bateria metod diagnozy przyczyn niepowodzeń szkolnych”, opracowana przez zespół naukowców pod kierunkiem prof. Marty Bogdanowicz, o której więcej poniżej.

Ważnym elementem bywa również diagnoza logopedyczna (sprawdzenie rozwoju mowy, artykulacji) oraz konsultacje lekarskie (np. badanie słuchu przez audiologa, wzroku przez okulistę), aby upewnić się, że trudności mają charakter specyficzny, a nie wynikają np. z niedosłuchu.

Bateria metod diagnozy przyczyn niepowodzeń szkolnych

“Bateria metod diagnozy przyczyn niepowodzeń szkolnych” (w skrócie często nazywana po prostu “Baterią dyslektyczną”) to profesjonalny zestaw testów diagnostycznych używany w poradniach psychologiczno-pedagogicznych do diagnozowania dysleksji rozwojowej i pokrewnych zaburzeń uczenia się. Jest to narzędzie niezwykle przydatne, gdyż pozwala nie tylko potwierdzić sam fakt istnienia trudności w czytaniu i pisaniu, ale przede wszystkim ustalić ich przyczyny – czyli zbadać, które funkcje poznawcze u dziecka działają nieprawidłowo i wpływają na szkolne niepowodzenia.

Bateria została opracowana przez zespół specjalistów (m.in. prof. Martę Bogdanowicz, dr Dorotę Kalkę, dr Elżbietę Karpińską) i wystandaryzowana na populacji polskich uczniów. Istnieją różne wersje dostosowane do grup wiekowych: osobno dla dzieci w wieku 7–9 lat, 10–12 lat, 13–15 lat oraz młodzieży 16+ (tzw. Bateria 7/9, 10/12, 13/15, 16 plus). Wszystkie one składają się z podobnego zestawu zadań, odpowiednio dobranych do poziomu rozwojowego. Badanie Baterią jest wykonywane indywidualnie przez psychologa lub pedagoga specjalistę (w poradni) i wymaga specjalnego przeszkolenia diagnosty w zakresie jej stosowania.

Co bada Bateria?

Zawiera ona kilkanaście testów, które kompleksowo oceniają najważniejsze funkcje związane z czytaniem i pisaniem. Obejmują one m.in.:

• Funkcje wzrokowo-przestrzenne – np. spostrzegawczość i szybkość przetwarzania wzrokowego, umiejętność organizacji wzrokowej i koordynację wzrokowo-ruchową (dziecko wykonuje zadania polegające na odwzorowywaniu figur, łączeniu punktów, układaniu kształtów itp., co ujawnia ewentualne deficyty percepcji wzrokowej i integracji wzrokowo-motorycznej).
  
• Funkcje słuchowo-językowe – w tym słuch fonemowy (rozpoznawanie i różnicowanie dźwięków mowy), pamięć fonologiczna (zapamiętywanie i odtwarzanie sekwencji dźwięków lub słów), analiza i synteza głoskowa (rozbijanie słów na głoski i scalanie głosek w słowa), abstrahowanie głosek ze słów, a także uwaga słuchowa (zdolność koncentracji na bodźcach słuchowych). Te próby pokazują, czy dziecko ma typowe dla dysleksji deficyty w przetwarzaniu języka.
  
• Tempo nazywania – test sprawdzający, jak szybko dziecko potrafi przywoływać z pamięci nazwy pokazywanych obiektów (np. kolorów, przedmiotów). Wolne tempo nazywania jest częstym wskaźnikiem specyficznych trudności w czytaniu.
  
• Czytanie i pisanie – Bateria umożliwia też bezpośredni pomiar umiejętności szkolnych: zawiera zadania oceniające czytanie (zarówno ciche, jak i głośne czytanie tekstu; mierzy się tempo, poprawność i rozumienie) oraz pisanie (dyktanda sprawdzające znajomość ortografii, przepisywanie tekstu dla oceny kaligrafii, pisanie z pamięci w celu zbadania techniki pisania). Analiza błędów popełnionych przez dziecko w tych próbach pozwala określić charakter jego trudności (np. czy dominują błędy typowo dysortograficzne, czy problemy z samą techniką czytania).
  

Po przeprowadzeniu całej baterii testów diagnosta otrzymuje profil wyników dziecka – wskazujący, które funkcje są zaburzone, a które mieszczą się w normie. Na tej podstawie można stwierdzić, czy trudności dziecka rzeczywiście spełniają kryteria dysleksji rozwojowej.

Bateria jest narzędziem rzetelnym i wystandaryzowanym, posiada polskie normy dla kolejnych klas i typów szkół (np. osobne dla uczniów szkół podstawowych, gimnazjalnych, szkół średnich). Dzięki temu wyniki dziecka można porównać do wyników rówieśników. Co istotne, Bateria była wcześniej znana pod nazwą Bateria GIM (dla gimnazjów) – najnowsze wydania to jej aktualizacje, zachowujące ciągłość z poprzednimi wersjami narzędzia.

Podsumowując, “Bateria diagnozy przyczyn niepowodzeń szkolnych” to wszechstronne narzędzie rzutujące światło na to, skąd biorą się szkolne kłopoty dziecka. W połączeniu z testami inteligencji oraz analizą historii edukacyjnej ucznia, pozwala na postawienie pewnej diagnozy dysleksji oraz zaplanowanie odpowiedniej terapii.

Zdiagnozuj, by lepiej wspierać – sprawdź, czy to dysleksja.

Umów diagnozę

Skontaktuj się

Umów się online

Dostosowania w szkole dla uczniów z dysleksją

Dziecko, u którego zdiagnozowano dysleksję rozwojową, ma prawo do różnych dostosowań i przywilejów edukacyjnych, które mają na celu wyrównanie jego szans i ograniczenie negatywnego wpływu zaburzenia na wyniki w nauce. Warunkiem skorzystania z nich jest przedstawienie w szkole oficjalnej opinii poradni psychologiczno-pedagogicznej potwierdzającej dysleksję. Taka opinia zawiera zwykle zalecenia dotyczące konkretnych ułatwień dla ucznia. Do najważniejszych z nich należą:

Dostosowanie wymagań i metod nauczania:

Nauczyciele powinni brać pod uwagę trudności ucznia z dysleksją przy planowaniu sprawdzianów i prac pisemnych. Zaleca się m.in. ograniczenie prac pisemnych na rzecz odpowiedzi ustnych, dzielenie materiału na mniejsze partie, udostępnianie uczniowi notatek lub gotowych materiałów (aby nie musiał jednocześnie słuchać i notować).

Uczeń z dysleksją może korzystać na lekcjach z komputera lub maszyny do pisania, jeśli pismo odręczne stanowi dla niego poważny problem. W przypadku zadań z tekstem czy poleceń pisemnych nauczyciel może dodatkowo czytać je głośno całej klasie lub danemu uczniowi, aby upewnić się, że dobrze rozumie treść. Podczas nauki ortografii często zaleca się korzystanie ze słownika ortograficznego oraz wywieszanie w klasie list trudnych wyrazów – tak, by uczeń miał pomóc wzrokową.

Ważne jest także pozytywne wzmacnianie – nauczyciele powinni oceniać przede wszystkim wysiłek i wiedzę, a nie dyskwalifikować ucznia za błędy wynikające z dysleksji.

Specjalne warunki na egzaminach zewnętrznych

Uczniowie z dysleksją (posiadający opinię PPP) mają prawo do udogodnień na egzaminach państwowych, takich jak egzamin ósmoklasisty czy matura.

Należą do nich m.in.: wydłużony czas pisania egzaminu, zazwyczaj o 50% (co pozwala wolniej czytającemu uczniowi spokojnie wykonać wszystkie zadania); możliwość pisania w oddzielnej sali, w której nauczyciel na początku głośno odczytuje polecenia i teksty zadań, a uczeń może śledzić tekst w arkuszu; prawo do używania arkusza egzaminacyjnego wydrukowanego większą czcionką (np. 14 pkt, bezszeryfową, co ułatwia czytanie osobom z trudnościami percepcyjnymi).

Ponadto w przypadku uczniów z głęboką dysleksją na maturze lub egzaminie możliwe jest zaznaczanie odpowiedzi bezpośrednio na arkuszu (zamiast przenoszenia na kartę odpowiedzi), aby ograniczyć ryzyko pomyłek.

Przy ocenianiu prac pisemnych takich uczniów egzaminatorzy stosują kryteria dostosowane – tzn. nie są karani za błędy ortograficzne wynikające z dysleksji (ocenia się głównie treść i formę wypowiedzi). Warto zaznaczyć, że dostosowania te mają na celu kompensację trudności, ale nie mogą zmieniać zakresu sprawdzanej wiedzy – uczeń z dysleksją nadal rozwiązuje ten sam arkusz egzaminacyjny, tylko w warunkach bardziej przyjaznych jego potrzebom.

Inne formy wsparcia

Szkoła może również zaproponować uczniowi z dysleksją udział w zajęciach wyrównawczych czy korekcyjno-kompensacyjnych, gdzie pod okiem specjalisty ćwiczy on trudne dla siebie umiejętności (np. dodatkowe zajęcia z terapii pedagogicznej, często odbywające się w poradni lub w szkole). W codziennej pracy warto udzielać takim uczniom więcej czasu na wykonanie zadań na lekcji, dzielić polecenia na prostsze kroki, pozwolić na odpoczynek, gdy widać duże zmęczenie koncentracją. Niezwykle pomocna jest bliska współpraca nauczycieli z rodzicami i psychologiem/pedagogiem szkolnym – wspólne ustalenie strategii pracy z dzieckiem, motywowanie go, ale też odciążanie w miarę możliwości od zadań, które są ponad jego siły (np. praca domowa ograniczona objętościowo, jeśli wymaga czytania dużych partii tekstu).

Podsumowując

Uczeń z dysleksją może i powinien mieć dostosowane wymagania edukacyjne, co nie oznacza obniżenia poziomu nauczania, lecz umożliwienie mu pokazania wiedzy i umiejętności pomimo specyficznych ograniczeń.

Prawo oświatowe zobowiązuje szkoły do respektowania zaleceń z opinii poradni – nauczyciele muszą je uwzględnić w swoich wymaganiach i ocenianiu, a w przypadku egzaminów zewnętrznych dostosowania są standaryzowane i zatwierdzane przez Centralną Komisję Egzaminacyjną.

Dzięki tym rozwiązaniom wielu dyslektyków jest w stanie ukończyć szkołę z sukcesami, rozwijając przy okazji takie cechy jak wytrwałość i kreatywność w pokonywaniu trudności.

Zdiagnozuj, by lepiej wspierać – sprawdź, czy to dysleksja.

Umów diagnozę

Skontaktuj się

Umów się online

Opinia z poradni psychologiczno-pedagogicznej – co daje i jak działa?

Opinia o dysleksji (wydana przez poradnię psychologiczno-pedagogiczną, publiczną lub niepubliczną) to oficjalny dokument, w którym specjaliści po przeprowadzeniu diagnozy opisują specyficzne trudności dziecka i formułują zalecenia dla szkoły oraz rodziców.

Taka opinia nie jest równoznaczna z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego – nie oznacza, że dziecko trafia do innej szkoły czy klasy. Jest to raczej instrukcja dla nauczycieli, jak dostosować metody pracy i oceniania do potrzeb ucznia.

W opinii znajdziemy zwykle informacje o rozpoznaniu (np. dysleksja rozwojowa, dysgrafia, dysortografia), opis mocnych i słabych stron dziecka, oraz szczegółowe zalecenia dydaktyczne i wychowawcze. Rodzice, przekazując taką opinię do szkoły, mogą formalnie wnioskować o wdrożenie zawartych w niej rekomendacji.

Szkoła ma obowiązek respektować opinie poradni, o ile zawierają one informacje dotyczące potrzeb ucznia i są wydane zgodnie z przepisami.

Warto podkreślić, że opinię o specyficznych trudnościach w uczeniu się może wydać zarówno poradnia publiczna, jak i niepubliczna – pod warunkiem, że ta ostatnia posiada odpowiednie uprawnienia.

W Polsce istnieje wiele niepublicznych (prywatnych) poradni psychologiczno-pedagogicznych, które uzyskały wpis do rejestru placówek oświatowych i podlegają nadzorowi kuratora oświaty, dzięki czemu ich diagnozy i opinie są honorowane we wszystkich szkołach publicznych i niepublicznych na równi z opiniami poradni publicznych.

Dla rodziców oznacza to większą dostępność usług diagnostycznych – niepubliczne poradnie często oferują krótszy czas oczekiwania na badanie oraz dogodniejsze terminy. Oczywiście, taka placówka musi działać zgodnie z wymaganiami Ministerstwa Edukacji – zatrudniać wykwalifikowanych specjalistów i stosować standaryzowane metody.

Centrum Wspomagania Rozwoju Senso Senso

CWR Senso Senso jest przykładem właśnie takiej placówki. Jest ono zarejestrowane jako niepubliczna poradnia psychologiczno-pedagogiczna (wpisana do ewidencji placówek oświatowych i nadzorowana przez odpowiednie kuratorium) i posiada uprawnienia poradni publicznej.

Oznacza to, że wydawane przez Centrum Wspomagania Rozwoju opinie o dysleksji (oraz inne) są honorowane we wszystkich szkołach – zarówno publicznych, jak i prywatnych, na terenie całego kraju.

Rodzic otrzymujący w takim centrum opinię dla swojego dziecka może zanieść ją do szkoły, a szkoła ma obowiązek wdrożyć zawarte w niej zalecenia. Dzięki temu dziecko z dysleksją objęte opieką Centrum Wspomagania Rozwoju może korzystać ze wszystkich opisanych wyżej dostosowań i form pomocy w swojej szkole.

Zdiagnozuj, by lepiej wspierać – sprawdź, czy to dysleksja.

Umów diagnozę

Skontaktuj się

Umów się online

Podsumowanie

Dysleksja jest poważnym wyzwaniem edukacyjnym, ale przy odpowiednim podejściu – wczesnej diagnozie, rzetelnej opinii z poradni oraz życzliwym wsparciu szkoły i rodziców – dziecko z dysleksją ma szansę rozwinąć skrzydła. Zrozumienie istoty tego neurorozwojowego zaburzenia oraz korzystanie z dostępnych narzędzi (takich jak testy diagnostyczne pokroju Baterii czy specjalne dostosowania egzaminacyjne) pozwala zminimalizować jego negatywne skutki. Dzieci z dysleksją, otoczone mądrą pomocą, często wyrastają na kreatywnych, ambitnych ludzi – a ich szkolne trudności uczą je wytrwałości i odporności, które zaprocentują w dorosłym życiu.

Bibliografia:

1. Polskie Towarzystwo Dysleksji – definicja dysleksji i częstość występowania zdrowie.pap.pl
2. Serwis PAP Zdrowie – artykuł “Dysleksja rozwojowa: jej objawy pojawiają się już w przedszkolu!” (2024)
3. WP Parenting – artykuł “Diagnozowanie dysleksji” (2020) parenting.pl
4. Radio ZET Zdrowie – artykuł “Dziecko z dysleksją w szkole – jakie ma przywileje?” (2022) zdrowie.radiozet.pl
5. Trampolina Poradnia – blog “Ukryty ciężar – emocje dziecka z dysleksją” poradniatrampolina.pl
6. TrudnościRozwojowe.pl – artykuł ekspercki o diagnozie inteligencji u dzieci (2021) trudnoscirozwojowe.pl.
7. Fiklon.pl – opis Skali Inteligencji Stanford–Binet 5 fiklon.pl.
8. Pracownia Testów Psychologicznych i Pedagogicznych – opis narzędzia Bateria metod diagnozy przyczyn niepowodzeń szkolnych pracowniatestow.pl
9. Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna Połczyn-Zdrój – opis Baterii 13/15 polczynzdroj.naszaporadnia.com.
10. Niepubliczna Poradnia PPP PRAXIS – informacja o uprawnieniach poradni niepublicznej ppp-bydgoszcz.pl.
11. Librus (cyt. za Radio ZET) – wskazówki dla nauczycieli pracujących z uczniem dyslektycznym zdrowie.radiozet.pl
12. Rodziceidzieci.com – poradnik “Po czym poznać, że nasze dziecko ma dysleksję” (2024) rodziceidzieci.com.