Kiedy warto zgłosić się do psychiatry
Psychiatra to lekarz specjalizujący się w diagnozowaniu i leczeniu zaburzeń psychicznych, behawioralnych i emocjonalnych. Są sytuacje, w których szczególnie warto znaleźć się pod kontrolą psychiatry lub skorzystać z leczenia farmakologicznego. Psychiatra może zdiagnozować zaburzenia psychiczne, takie jak depresja, zaburzenia lękowe, zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne, zaburzenia odżywiania, zaburzenia neurorozwojowe lub organiczne.
Lekarz tej specjalizacji może też pomóc w rozwiązywaniu trudnych sytuacji życiowych, takich jak nagły lub przewlekły stres, trudne relacje czy zaburzenia zachowania. W niektórych przypadkach również zalecane lub wskazane jest leczenie farmakologiczne.
Jakie mity na temat psychiatrii i leczenia farmakologicznego należy obalić:
- Stereotypy i uprzedzenia: Wiele osób wciąż wierzy, że leczenie farmakologiczne oznacza „lenistwo” i brak zaangażowania ze strony pacjenta lub brak szans na poprawę. Wiele osób obawia się również niesprawiedliwego stereotypu psychiatry, którego pacjenci to „wariaci”.
- Nieznajomość skuteczności i strach przed efektami ubocznymi: Niektóre osoby nie wiedzą, że leczenie farmakologiczne może być skuteczne w leczeniu wielu zaburzeń psychicznych. Dodatkowo obawiają się efektów ubocznych, które czasami są nieuniknione, lecz jedocześnie przejściowe lub do optymalizacji., poprzez zmianę leku czy dopasowanie dawkowania.
- Wprowadzenie w błąd: dezinformacja na temat leczenia farmakologicznego i jego przydatności lub skuteczności oraz dowody anegdotyczne dot. wizyt lekarskich mogą prowadzić do niechęci do ich stosowania.
- Parcie na „naturalność”: Niektóre osoby mylą leczenie z naturalnymi metodami wsparcia organizmu w trudnościach, takimi jak medytacja lub suplementacja czy wysiłek fizyczny, przez co uważają leczenie farmakologiczne za nienaturalne.
Mimo tych trudności, leczenie farmakologiczne może być skutecznym sposobem na pomoc w radzeniu sobie z wieloma zaburzeniami psychicznymi i warto rozważyć taką opcję u specjalisty – lekarza psychiatry lub psychiatry dzieci i młodzieży. Warto również docenić niebagatelną rolę leczenia farmakologicznego pod okiem psychiatry jako metody aktywnie wspierającej (czy nieraz umożliwiającej) psychoterapię i dookreślenie problemu pacjenta.
Neuronauka pozwala dziś dość precyzyjnie określić, w których obszarach mózgu występuje nadaktywość lub niedoczynność, co pozwala dodatkowo wspierać działania terapeutyczne. Współcześnie mamy więc możliwość kompleksowego diagnozowania oraz planowania skutecznego leczenia, również farmakologicznego. Farmakoterapia często jest jedną z najskuteczniejszych i najszybszych form pomocy doraźnej i długoterminowej. Leki pomagają ustabilizować stan pacjenta i w dłuższej perspektywie pracować skuteczniej nad jego problemami czy zaburzeniami. Zawsze jednak należy pamiętać o pozostawaniu pod kontrolą specjalisty.
Leki pomagają wyciszyć lub zaktywizować organizm i w ten sposób wspierać proces terapeutyczny (wraz z ogólnym funkcjonowaniem dziecka czy dorosłego) – jest to bardzo dobry wstęp np. pod skuteczną terapię psychologiczną lub psychoterapię. Jest tak, ponieważ ludzki organizm często potrzebuje wsparcia farmakologicznego, aby w ogóle aktywnie podejść do pracy terapeutycznej:
- dziecko z brakiem koncentracji czy wzmożoną aktywnością często w pierwszej kolejności wymaga wyciszenia, aby efektywnie pracować, i aby jego mózg mógł się skoncentrować na właściwej pracy,
- z kolei nastolatka w obniżonym działaniu będziemy aktywizować, aby wspomóc jego procesy motywacyjne, a przez to wesprzeć proces terapeutyczny
- często agresja dziecięca jest wyrazem nadaktywności przysadki, którą należy najpierw farmakologicznie wyregulować, aby umożliwić rozpoczęcie pracy z pacjentem agresywnym.