Senso | Senso Senso

Jak diagnozować ADHD? Wytyczne ICD 10 lub DSM 5

utworzone przez Senso | lis 11, 2023 | psychologia

Wstęp

Witamy na blogu poradni Senso Senso, miejscu, gdzie dzielimy się naszą wiedzą i doświadczeniem dotyczącym różnych aspektów zdrowia psychicznego.

Rozpoczynamy serię artykułów poświęconą jednemu z często niezrozumiałych i źle diagnozowanych zaburzeń – ADHD, czyli zespołu nadpobudliwości psychoruchowej.

Celem tej serii jest rozwianie mitów, dostarczenie rzetelnych informacji i wsparcie zarówno osób dotkniętych tym zaburzeniem, jak i ich bliskich.

Jak diagnozujemy adhd?

Diagnozowanie ADHD to skomplikowany proces, który powinien być przeprowadzany przez wykwalifikowanego specjalistę, takiego jak psychiatra, psycholog, lub lekarz pediatra, który ma doświadczenie w diagnozowaniu i leczeniu ADHD.

Proces diagnozy ADHD jest wieloetapowy i obejmuje zarówno oceny behawioralne, jak i medyczne. Oto kolejne kroki w diagnozowaniu ADHD.

Wywiad z rodzicami i nauczycielami – zbieranie informacji o obecnych i przeszłych zachowaniach dziecka, rodzinnej historii medycznej, oraz sytuacji w szkole i w domu.
Obserwacje behawioralne – obserwacje zachowania dziecka w różnych kontekstach, takich jak dom, szkoła, lub w innych sytuacjach społecznych.
Skale i kwestionariusze – wypełnianie specjalistycznych skal i kwestionariuszy przez rodziców, nauczycieli i inne osoby mające regularny kontakt z dzieckiem.
Ocena neuropsychologiczna – przeprowadzenie badań neuropsychologicznych, aby ocenić funkcje poznawcze, takie jak pamięć, uwaga, i funkcje wykonawcze dziecka.
Ocena medyczna – wykluczanie innych możliwych przyczyn objawów, takich jak zaburzenia snu, zaburzenia widzenia, słuchu, oraz inne problemy zdrowotne, przez badania fizyczne i, jeśli to konieczne, badania dodatkowe.
Wykluczanie innych zaburzeń – rozważenie, czy objawy mogą wynikać z innych zaburzeń psychicznych lub medycznych, takich jak zaburzenia lękowe, depresja, zaburzenia uczenia się, czy zaburzenia spektrum autyzmu.
Kryteria diagnostyczne – porównywanie zgromadzonych informacji z kryteriami diagnostycznymi DSM-5 czy ID-10, aby ustalić, czy dziecko spełnia kryteria diagnostyczne ADHD.
Opracowanie planu leczenia – jeśli diagnoza ADHD jest potwierdzona, opracowywanie indywidualnego planu leczenia i interwencji, który może obejmować terapię behawioralną, interwencje edukacyjne, i leczenie farmakologiczne.

Warto pamiętać, że samo ADHD może manifestować się na różne sposoby i może współwystępować z innymi zaburzeniami, co sprawia, że dokładna diagnoza i indywidualne podejście są kluczowe.

Czym są kryteria DSM-5 czy ID-10?

Diagnozowanie ADHD, zarówno w systemie ICD-10 (Międzynarodowa Klasyfikacja Chorób) wydanym przez Światową Organizację Zdrowia, jak i w DSM-5 (Podręcznik diagnostyczno-statystyczny zaburzeń psychicznych) wydanym przez Amerykańskie Towarzystwo Psychiatryczne, opiera się na szczegółowej analizie obserwowanych zachowań oraz spełnieniu ściśle określonych kryteriów diagnostycznych.

DSM-5

W DSM-5, diagnoza ADHD jest postawiona, gdy występuje powtarzający się wzorzec zaburzeń uwagi i/lub hiperaktywności-impulsywności, który zakłóca funkcjonowanie lub rozwój. Kryteria obejmują:

czas trwania: objawy muszą występować przez co najmniej 6 miesięcy;
liczbę objawów: musi występować sześć (lub więcej) objawów zaburzeń uwagi dla dzieci do 16. roku życia; pięć (lub więcej) dla osób w wieku 17 lat i starszych. Dla hiperaktywności-impulsywności musi występować sześć (lub więcej) objawów dla dzieci do 16. roku życia; pięć dla osób w wieku 17 lat i starszych;
wiek występowania: niektóre objawy muszą być obecne przed 12. rokiem życia;
obecność objawów w dwóch lub w większej liczbie środowisk: np. w szkole, w domu, czy w środowisku rówieśniczym,
wykluczenie innych zaburzeń: objawy nie są wyłączną manifestacją zaburzeń nastroju, lęku, zaburzeń psychotycznych, etc. i nie są wyłącznie spowodowane przez inne medyczne lub neurologiczne uwarunkowania.

ICD-10

W ICD-10, ADHD klasyfikowane jest jako zaburzenia hiperkinetyczne. Kryteria obejmują:

początek: wczesne dzieciństwo, zwykle przed 6. rokiem życia,
objawy: zaburzenia uwagi, hiperaktywność i impulsywność,
trwałość: objawy trwają przez co najmniej 6 miesięcy,
wpływ na funkcjonowanie: znaczne upośledzenie w co najmniej dwóch środowiskach: w domu, w szkole czy w środowisku rówieśniczym.

Ważne jest, aby diagnoza była przeprowadzana przez wykwalifikowanego specjalistę, takiego jak psycholog lub psychiatra dziecięcy, którzy będą w stanie dokładnie ocenić objawy, historię życia i funkcjonowanie dziecka, a także wykluczyć inne potencjalne przyczyny objawów.

Podsumowanie

Mamy nadzieję, że ten artykuł był dla Państwa źródłem cennych informacji na temat ADHD.

Diagnozowanie i leczenie tego zaburzenia wymaga kompleksowego podejścia i współpracy wielu specjalistów. W Senso Senso świadczymy kompleksowe wsparcie w zakresie diagnozowania i leczenia ADHD.

Zachęcamy do śledzenia naszego bloga, gdzie w kolejnych artykułach będziemy zgłębiać różne aspekty ADHD, odpowiadać na pytania i rozwiewać wątpliwości.

—

Zastanawiasz się czy Ty lub ktoś w Twojej rodzinie może cierpieć na zespół nadpobudliwości psychoruchowej (ADHD)?
Zadbaj o diagnozę ADHD oraz profesjonalną terapię ADHD w Senso Senso.

—

Spis powiązanych artykułów

Wsparcie dzieci z zaburzeniami mowy

utworzone przez Senso | mar 15, 2023 | rozwój dziecka

Zaburzenia mowy to różnego rodzaju problemy z komunikacją, które mogą utrudniać dziecku nawiązywanie kontaktów z innymi ludźmi. Obejmują one problemy z:

wymową,
zrozumieniem języka,
organizacją myśli lub
pamięcią słów.

W przypadku dzieci zaburzenia mowy mogą wpływać na ich rozwój emocjonalny i społeczny, co często prowadzi do poczucia izolacji i frustracji.

Zaburzenia mowy u dzieci to problem, który może wystąpić w różnych formach i z różnych przyczyn, dlatego ważne jest, aby rodzice byli świadomi, jakie są objawy tych zaburzeń i kiedy powinni się zwrócić o pomoc do specjalisty.

Jakie sygnały powinny zaniepokoić rodzica?

Jednym z pierwszych sygnałów, które mogą wskazywać na zaburzenia mowy u dziecka, jest opóźniony rozwój mowy. Jeśli dziecko w wieku 2–3 lat nie mówi lub mówi bardzo mało, może to świadczyć o problemach mową.

Innym objawem jest brak zrozumienia prostych poleceń lub odpowiedzi na zadane pytania. Dziecko może również powtarzać słowa lub sylaby, używać nieprawidłowych form gramatycznych czy mieć trudności z wymawianiem pewnych dźwięków.

W niektórych przypadkach zaburzenia mowy mogą być spowodowane problemami zdrowotnymi, takimi jak niedosłuch, choroby neurologiczne lub problemy z oddychaniem, dlatego rodzice powinni skonsultować się z odpowiednim specjalistą, aby wykluczyć te przyczyny.

Zaburzenia mowy lub samej komunikacji mogą się także wiązać z trudnościami emocjonalnymi oraz rozwojowymi, dla których trudności w mowie występują jako współtowarzyszące.

W każdym z tych przypadków warto skonsultować się z psychologiem lub logopedą, aby jak najszybciej rozpocząć skuteczną terapię.

Jak pomóc dziecku z zaburzeniami mowy?

Terapia logopedyczna jest jednym z najlepszych sposobów walki z zaburzeniami mowy. Obejmuje ona różnego rodzaju ćwiczenia i techniki, które pomagają dziecku poprawić wymowę, zwiększyć rozumienie języka, a także organizować myśli i poprawiać pamięć słów. Terapia logopedyczna jest również skuteczna w uczeniu dzieci sposobów radzenia sobie z trudnościami w komunikacji.

Jednym z najważniejszych elementów terapii logopedycznej jest indywidualne podejście do każdego dziecka. Terapia logopedyczna powinna być przede wszystkim przyjazna i atrakcyjna dla dziecka, tak aby mogło ono rozwijać swoje umiejętności w bezpiecznym i przyjaznym środowisku.

Innym ważnym elementem terapii logopedycznej jest zaangażowanie rodziców, którzy mogą pomóc w utrzymywaniu regularności ćwiczeń i wzmocnieniu efektów terapii. Rodzice wymagają więc wskazówek na temat ćwiczeń i technik stosowanych podczas terapii, tak aby mogli kontynuować pracę z dzieckiem w domu.

Podsumowując, terapia logopedyczna jest skutecznym sposobem na pomaganie dzieciom z zaburzeniami mowy. Terapia ta powinna być dostosowana do indywidualnych potrzeb dziecka i obejmuje różne techniki i ćwiczenia, które pomagają poprawić wymowę, zwiększyć rozumienie języka i organizować myśli. Ważne jest zaangażowanie rodziców, którzy mogą pomóc w utrzymywaniu regularności ćwiczeń i wzmocnieniu efektów terapii.

W Centrum Wspomagania Rozwoju Senso Senso oferujemy kompleksowe wsparcie logopedów świadczących najlepszą pomoc i zapewniające atrakcyjną dla dziecka terapię.

Depresja u dzieci – jakie są jej objawy i jak można pomóc

utworzone przez Senso | mar 14, 2023 | psychologia

Depresja to stan emocjonalny, który dotyka zarówno dorosłych, jak i dzieci. U małych pacjentów może być trudny do zdiagnozowania, ponieważ nie zawsze potrafią jasno wyrażać swoje uczucia i emocje. Wystarczy jednak zwrócić uwagę na pewne objawy, by zauważyć, że dziecko ma problemy emocjonalne i potrzebuje pomocy. Warto pamiętać, że symptomy choroby u dzieci mogą różnić się od tych u dorosłych.
Niektóre z objawów depresji u dzieci to:

utrata zainteresowania zabawą i aktywnością, którą dziecko wcześniej uwielbiało;
niechęć do jedzenia, utrata apetytu, a w skrajnych przypadkach zaprzestanie jedzenia w ogóle;
utrata energii, zmęczenie, brak motywacji;
problemy z koncentracją i trudności w nauce;
lęki, zmartwienia i uczucie beznadziei;
zmiany w nastroju, takie jak drażliwość, gniew, płaczliwość, smutek, niska samoocena;
problemy z zasypianiem i snem w nocy lub przeciwnie – nadmierna senność;
myśli rezygnacyjne;
myśli samobójcze.

Jeśli jako rodzic obserwujesz, że Twoje dziecko ma objawy depresji, powinieneś zwrócić uwagę na to, jak często one występują i jak długo trwają. Kiedy utrudniają normalne funkcjonowanie dłużej niż przez 2 tygodnie, warto poprosić o pomoc specjalistę i rozpocząć diagnozę.
Pamiętaj, że depresja jest często trudna do zdiagnozowania, dlatego ważne jest, aby rodzice byli czujni na sygnały, które może wysyłać ich dziecko.
Terapia dzieci z depresją może przyjmować różne formy, w tym:

terapię indywidualną,
terapię rodzinną,
terapię grupową.

Może też łączyć je ze sobą w różnych konfiguracjach. Zazwyczaj składa się z rozmów, ćwiczeń i działań, które mają za zadanie pomóc dziecku zrozumieć własne emocje i radzić sobie z nimi.
Bardzo ważne jest, aby dziecko miało wsparcie w domu i w szkole. Rodzice powinni zachęcać je do aktywności, wprowadzić rytuały, takie jak wspólne jedzenie posiłków czy czas na zabawę, a także rozmawiać z dzieckiem i wsłuchiwać się w jego potrzeby.
Szkoła również powinna zapewnić wsparcie i zrozumienie dziecka z depresją, takie jak zwiększenie elastyczności w wymaganiach czy opieka psychologiczna. Do tego niezbędne jest jednak podjęcie przez rodziców współpracy z nauczycielami, zaangażowanie ich w pomoc.
Terapia dzieci z depresją wymaga cierpliwości i aktywności ze strony rodziców i specjalistów. Jednakże, gdy pacjent otrzyma odpowiednią opiekę i wsparcie, może poradzić sobie z chorobą.

Jednym ze sposobów leczenia może być terapia poznawczo-behawioralna, która skupia się na nauce radzenia sobie z negatywnymi myślami i emocjami poprzez zmianę myślenia i zachowań. Pomaga ona dziecku w poznawaniu wartościowych strategii pokonywania trudności i wzmacnia pozytywne zachowania, co pozwala na poprawę nastroju i funkcjonowania.
Innym sposobem może być terapia ekspozycji, która polega na stopniowym narażaniu dziecka na sytuacje, które wywołują lęk lub stres. Dzięki temu pacjent uczy się radzenia sobie z trudnymi zdarzeniami i stopniowo zwiększa swoją odporność na negatywne emocje.
W niektórych przypadkach konieczne może być również leczenie farmakologiczne, które zleca lekarz psychiatra. Leki pomagają w regulacji nastroju i zmniejszeniu objawów depresji.

Ważne jest również, aby dziecko miało wsparcie ze strony rodziny i bliskich. Powinno czuć się akceptowane i kochane, a rodzice powinni być gotowi pomagać mu w radzeniu sobie z trudnościami i w poszukiwaniu pomocy specjalisty.
Jeśli widzisz symptomy depresji u swojego dziecka, możesz zacząć od wizyty u lekarza rodzinnego lub pediatry, który przeprowadzi podstawowe badania i wykluczy fizyczne przyczyny objawów. Następnie warto skonsultować się z psychologiem lub psychiatrą, który po szczegółowym wywiadzie postawi diagnozę i zaleci odpowiednią formę terapii.

W Centrum Wspomagania Rozwoju Senso Senso oferujemy wsparcie naszych psychologów oraz pedagogów. Działamy kompleksowo, oferując pomoc każdego potrzebnego specjalisty. Zapraszamy do kontaktu i skorzystania z naszej pomocy.

Współczesne wyzwania w obszarze wychowania i rodziny

utworzone przez Senso | lut 2, 2023 | pedagogika, rozwój dziecka

Współcześni rodzice napotykają na rozmaite trudności wychowawcze, a dostęp do nowych technologii i szeroki wybór teorii rodzicielstwa wcale nie ułatwia wyboru strategii działania. Z jakimi trudnościami mierzą się dziś rodzice i dzieci?

Technologia: Dostępność i uzależnienie dzieci od urządzeń elektronicznych oraz mediów społecznościowych może powodować trudności w ograniczaniu czasu na te czynności i kontrolowaniu tego, co dzieci robią online. Natomiast uzależnienie od urządzeń elektronicznych oraz mediów społecznościowych w przypadku rodziców wpływa negatywnie na kształtowanie postaw dzieci wobec technologii i może wpływać na wzajemne dystansowanie się do siebie.
Style rodzicielskie: Współczesne rodzicielstwo wymaga wiedzy na temat zdrowego i skutecznego wychowywania dzieci, a także umiejętności łączenia tradycyjnych i nowoczesnych stylów rodzicielskich. Aby nie zagubić się w gąszczu teorii postaw rodzicielskich i wychowawczych, warto przyjrzeć się temu pod okiem specjalisty i sprawdzać, co najlepiej działa w przypadku naszej rodziny.
Stres i napięcie: Współczesne rodziny często zmagają się z podwyższonym poziomem stresu i napięcia u poszczególnych ich członków, co może negatywnie wpłynąć na wzajemną komunikację oraz relacje rodziców i dzieci. W tym przypadku przydaje się psychoedukacja, nauka rozpoznawania i skutecznej regulacji emocji, znajomość pozytywnych wzorców komunikacji a także nauka troszczenia się także o własne potrzeby i zasoby.
Zmiany kulturowe i społeczne: Kryzysy w relacjach rodzinnych mogą wynikać także ze zmian kulturowych i społecznych, takich jak rozpad rodzin, nowe modele rodzin, brak stabilności i brak wsparcia ze strony najbliższych czy burzliwa sytuacja geopolityczna na świecie. W kontakcie z psychologiem lub psychoterapeutą można przepracowywać trudne emocje z tym związane, szukać nowych strategii postępowania, a także definiować, co jest ważne dla nas i dla naszej rodziny.
Ograniczone zasoby: Współczesne rodziny często muszą radzić sobie z ograniczonymi zasobami, takimi jak brak czasu, pieniędzy i wsparcia, co może być trudne dla nie tylko rodziców, lecz również dla dzieci.
Niejednorodne potrzeby dzieci: Każde dziecko jest inne i ma swoje własne potrzeby i wyzwania, co może być trudne dla rodziców, którzy starają się dostosować do wszystkich potrzeb swoich dzieci.

Jak sobie z tym radzić

Ważne jest, aby pamiętać, że trudności wychowawcze są naturalnym elementem wychowywania dzieci, zdarzają się każdemu opiekunowi i nie oznaczają, że jesteś złym rodzicem.

W przeżywaniu trudności wychowawczych może pomóc kilka wskazówek:

Spróbuj być świadom swoich potrzeb, ale i zrozumieć potrzeby dziecka: Poznanie dziecka i jego realnych potrzeb może pomóc w skuteczniejszym działaniu (jak wyznaczanie domowych zasad, granic, przywilejów), a co za tym idzie w lepszym reagowaniu na zachowania dziecka.
Określ jasne granice i konsekwencje zachowań: Dzieci potrzebują jasnych i stałych zasad, aby wiedzieć, co jest akceptowalne, a co nie.
Pomóż poznać i zrozumieć emocje i zachęcaj do wyrażania uczuć: Pozwól dziecku na wyrażanie swoich uczuć i emocji, aby pomóc mu je przetworzyć i nauczyć się sprawnie sobie z nimi radzić.
Teamwork: Współpracuj z dzieckiem, aby wzajemnie poznawać swoje potrzeby, stawiać optymalne w waszej rodzinie granice, zdrowo zbliżać się do siebie i wspólnie rozwiązywać problemy oraz tworzyć rozwiązania.
Znajdź wsparcie: Kiedy czujesz, że trudności wychowawcze stają się trudne do opanowania, porozmawiaj o tym ze specjalistą (takim jak psycholog, psychoterapeuta czy terapeuta rodzinny). Dzięki spotkaniu z terapeutą czy udziałowi w rodzicielskich warsztatach w Senso Senso, uzyskasz wsparcie w wyżej wymienionych obszarach i znajdziesz siły na kolejne rodzicielskie wyzwania.

Kiedy warto zgłosić się do psychiatry

utworzone przez Senso | lut 2, 2023 | psychiatria

Psychiatra to lekarz specjalizujący się w diagnozowaniu i leczeniu zaburzeń psychicznych, behawioralnych i emocjonalnych. Są sytuacje, w których szczególnie warto znaleźć się pod kontrolą psychiatry lub skorzystać z leczenia farmakologicznego. Psychiatra może zdiagnozować zaburzenia psychiczne, takie jak depresja, zaburzenia lękowe, zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne, zaburzenia odżywiania, zaburzenia neurorozwojowe lub organiczne.

Lekarz tej specjalizacji może też pomóc w rozwiązywaniu trudnych sytuacji życiowych, takich jak nagły lub przewlekły stres, trudne relacje czy zaburzenia zachowania. W niektórych przypadkach również zalecane lub wskazane jest leczenie farmakologiczne.

Jakie mity na temat psychiatrii i leczenia farmakologicznego należy obalić:

Stereotypy i uprzedzenia: Wiele osób wciąż wierzy, że leczenie farmakologiczne oznacza „lenistwo” i brak zaangażowania ze strony pacjenta lub brak szans na poprawę. Wiele osób obawia się również niesprawiedliwego stereotypu psychiatry, którego pacjenci to „wariaci”.
Nieznajomość skuteczności i strach przed efektami ubocznymi: Niektóre osoby nie wiedzą, że leczenie farmakologiczne może być skuteczne w leczeniu wielu zaburzeń psychicznych. Dodatkowo obawiają się efektów ubocznych, które czasami są nieuniknione, lecz jedocześnie przejściowe lub do optymalizacji., poprzez zmianę leku czy dopasowanie dawkowania.
Wprowadzenie w błąd: dezinformacja na temat leczenia farmakologicznego i jego przydatności lub skuteczności oraz dowody anegdotyczne dot. wizyt lekarskich mogą prowadzić do niechęci do ich stosowania.
Parcie na „naturalność”: Niektóre osoby mylą leczenie z naturalnymi metodami wsparcia organizmu w trudnościach, takimi jak medytacja lub suplementacja czy wysiłek fizyczny, przez co uważają leczenie farmakologiczne za nienaturalne.

Mimo tych trudności, leczenie farmakologiczne może być skutecznym sposobem na pomoc w radzeniu sobie z wieloma zaburzeniami psychicznymi i warto rozważyć taką opcję u specjalisty – lekarza psychiatry lub psychiatry dzieci i młodzieży. Warto również docenić niebagatelną rolę leczenia farmakologicznego pod okiem psychiatry jako metody aktywnie wspierającej (czy nieraz umożliwiającej) psychoterapię i dookreślenie problemu pacjenta.

Neuronauka pozwala dziś dość precyzyjnie określić, w których obszarach mózgu występuje nadaktywość lub niedoczynność, co pozwala dodatkowo wspierać działania terapeutyczne. Współcześnie mamy więc możliwość kompleksowego diagnozowania oraz planowania skutecznego leczenia, również farmakologicznego. Farmakoterapia często jest jedną z najskuteczniejszych i najszybszych form pomocy doraźnej i długoterminowej. Leki pomagają ustabilizować stan pacjenta i w dłuższej perspektywie pracować skuteczniej nad jego problemami czy zaburzeniami. Zawsze jednak należy pamiętać o pozostawaniu pod kontrolą specjalisty.

Leki pomagają wyciszyć lub zaktywizować organizm i w ten sposób wspierać proces terapeutyczny (wraz z ogólnym funkcjonowaniem dziecka czy dorosłego) – jest to bardzo dobry wstęp np. pod skuteczną terapię psychologiczną lub psychoterapię. Jest tak, ponieważ ludzki organizm często potrzebuje wsparcia farmakologicznego, aby w ogóle aktywnie podejść do pracy terapeutycznej:

dziecko z brakiem koncentracji czy wzmożoną aktywnością często w pierwszej kolejności wymaga wyciszenia, aby efektywnie pracować, i aby jego mózg mógł się skoncentrować na właściwej pracy,
z kolei nastolatka w obniżonym działaniu będziemy aktywizować, aby wspomóc jego procesy motywacyjne, a przez to wesprzeć proces terapeutyczny
często agresja dziecięca jest wyrazem nadaktywności przysadki, którą należy najpierw farmakologicznie wyregulować, aby umożliwić rozpoczęcie pracy z pacjentem agresywnym.