Gordonki – wpływ muzyki na rozwój dziecka

Czym są Gordonki i kto je wymyślił?

Gordonki to potoczna nazwa zajęć Gordonowskich, czyli zajęć umuzykalniających dla niemowląt i małych dzieci. Zajęcia te opierają się na bardzo ciekawej koncepcji edukacji muzycznej opracowanej według teorii Edwina Eliasa Gordona, który przez całe życie był zaangażowany w badanie i rozwój strategii nauczania wspierających muzyczny rozwój dzieci.

Edwin E. Gordon (1927–2015) był muzykiem jazzowym i basistą, zanim zdecydował się poświęcić edukacji muzycznej. Stał się wpływowym amerykańskim muzykologiem, pedagogiem i teoretykiem muzyki, który znacząco przyczynił się do rozwoju edukacji muzycznej. Jego prace koncentrowały się na tym, jak ludzie uczą się muzyki, a w szczególności na tym, jak rozwija się muzykalność w najwcześniejszych latach życia, co doprowadziło go do opracowania zaawansowanej teorii nauki muzycznej znanej jako „Music Learning Theory” (Teoria Nauki Muzycznej).

Teoria Gordona szczególnie podkreśla znaczenie wczesnych doświadczeń muzycznych oraz rozwijanie „audiacji”, czyli umiejętności wyobrażania sobie muzyki w umyśle, bez bezpośredniego słuchania jej w danym momencie. Według Gordona, zdolność do audiacji jest kluczowa dla rozumienia muzyki i stanowi podstawę dla wszystkich aspektów muzycznej kompetencji, w tym wykonawstwa, improwizacji i kompozycji.

Jego prace i teorie wywarły głęboki wpływ na metody nauczania muzyki na całym świecie, inspirowały nauczycieli do wdrażania podejść skoncentrowanych na rozwoju naturalnych zdolności muzycznych dzieci już od najmłodszych lat. Gordon był również autorem licznych publikacji, w tym książek i artykułów na temat edukacji muzycznej, które przyczyniły się do rozwoju i zrozumienia najlepszych praktyk w nauczaniu muzyki.

Na czym polega metoda Gordona

Metoda Gordona to takie podejście do edukacji muzycznej, które skupia się na naturalnym procesie nauki muzyki. Podstawą tej metody jest przekonanie, że zdolności muzyczne rozwijają się w sposób podobny do zdolności językowych, poprzez ekspozycję, naśladowanie i praktykę w kontekście społecznym. Oto główne założenia tej metody:

• rozwój audiacji – kluczowym pojęciem w metodzie Gordona jest „audiacja”, czyli umiejętność słyszenia i rozumienia muzyki w umyśle, nawet gdy muzyka nie jest fizycznie obecna. Audiacja jest porównywana do procesu myślenia w języku ÷ tak jak ludzie mogą myśleć słowami bez wypowiadania ich na głos, tak samo mogą „myśleć muzyką” bez bezpośredniego słuchania lub jej wykonywania,
• uczenie się poprzez zanurzenie w muzyce – podobnie jak dzieci uczą się języka poprzez zanurzenie w środowisku językowym, Gordon wierzył, że dzieci powinny być otoczone muzyką, aby naturalnie rozwijać swoje zdolności muzyczne. Ekspozycja na różnorodne formy i style muzyczne jest ważna w wczesnych etapach rozwoju,
• stopniowa nauka – metoda gordonkowa promuje stopniową naukę, od prostych po bardziej złożone koncepcje muzyczne. Na początku skupia się na rozwijaniu wrażliwości na rytm i melodię, stopniowo wprowadzając bardziej skomplikowane elementy muzyczne,
• naśladowanie i improwizacja – podobnie jak w nauce języka, naśladowanie jest kluczowym elementem w nauce muzyki. Dzieci uczą się poprzez naśladowanie rytmów, melodii i wzorców muzycznych, które słyszą. Improwizacja następnie zachęca dzieci do eksplorowania własnych pomysłów muzycznych, rozwijając kreatywność i umiejętności kompozytorskie,
• ruch jako narzędzie nauki – ruch jest integralną częścią tej metody, ponieważ pomaga w zrozumieniu i wyczuwaniu muzyki. Dzieci używają ruchu do wyrażania rytmów i melodii, co wzmacnia ich muzyczną intuicję i zrozumienie,
• indywidualne tempo rozwoju – metoda uznaje, że każde dziecko rozwija się w swoim własnym tempie. Dlatego edukacja muzyczna powinna być dostosowana do indywidualnych potrzeb i zdolności uczniów, promując pozytywne doświadczenia i sukcesy na każdym etapie nauki,
• wczesna edukacja muzyczna – Gordon podkreślał znaczenie wczesnej edukacji muzycznej, sugerując, że dzieci powinny zaczynać naukę muzyki jak najwcześniej, aby w pełni wykorzystać ich naturalne predyspozycje i okresy wrażliwości na rozwój muzyczny.

W jakim celu zostały wymyślone gordonki?

Gordonki zostały wymyślone, aby wykorzystać muzykę do wspierania wszechstronnego rozwoju dzieci. Głównymi celami tych zajęć są:

• wczesne umuzykalnienie – podstawowym celem gordonków jest umuzykalnienie dzieci od najmłodszych lat życia. Dzięki wczesnemu zapoznawaniu dzieci z muzyką, rytmami i melodiami zajęcia te rozwijają naturalne zdolności muzyczne, co może zaowocować dalszą edukacją muzyczną i zainteresowaniami w tej dziedzinie,
• rozwój poznawczy – muzyka i aktywności muzyczne stymulują mózg, wspierając rozwój poznawczy. Udział w zajęciach muzycznych od najmłodszych lat może poprawiać umiejętności językowe, zdolność koncentracji i pamięć,
• wsparcie dla rozwoju emocjonalnego i społecznego – muzyka jest doskonałym narzędziem do wyrażania emocji. Uczestniczenie w tych zajęciach pomaga dzieciom lepiej rozumieć własne uczucia oraz uczy empatii i rozumienia emocji innych. Ponadto, zajęcia te oferują okazje do interakcji z rówieśnikami i budowania umiejętności społecznych,
• rozwój umiejętności motorycznych – przez śpiew, taniec i grę na prostych instrumentach dzieci rozwijają zarówno dużą, jak i małą motorykę. Koordynacja ruchowa jest ważna nie tylko w kontekście umiejętności muzycznych, ale także w ogólnym rozwoju fizycznym dziecka,
• wzbudzenie ciekawości i kreatywności – gordonki zachęcają do eksploracji i eksperymentowania z dźwiękami, co naturalnie prowadzi do rozwoju kreatywności i zdolności do myślenia kreatywnego,
• podstawy do dalszej edukacji muzycznej – udział w zajęciach umuzykalniających od najmłodszych lat kładzie solidne fundamenty dla przyszłych osiągnięć muzycznych, niezależnie od tego, czy dziecko zdecyduje się kontynuować naukę gry na instrumencie, czy też angażować się w muzykę w inny sposób.

Jak widać, poprzez zabawę, eksplorację i naukę w przyjaznym, muzycznym środowisku, dzieci mogą rozwijać swoje naturalne zdolności, zdobywając przy tym umiejętności, które będą służyć im przez całe życie.

W jakich aspektach Gordonki wspierają rozwój dziecka

Gordonki są skonstruowane tak, aby wspierać wczesny rozwój muzyczny dzieci, ale także przynoszą szereg innych korzyści dla ich ogólnego rozwoju, takich jak:

• rozwój umiejętności słuchowych – zajęcia te kładą duży nacisk na rozwijanie u dzieci wrażliwości na różne dźwięki, rytm i melodię, co jest fundamentem nie tylko dla umiejętności muzycznych, ale także wpływa pozytywnie na zdolności językowe,
• stymulacja rozwoju mózgu – muzyka i aktywności muzyczne, takie jak śpiew, taniec czy grę na prostych instrumentach, stymulują różne obszary mózgu, wspierając jego rozrost i rozwój poznawczy. Badania wykazują, że wczesna edukacja muzyczna może przyczyniać się do lepszych wyników w nauce w późniejszych latach życia,
• rozwój motoryczny – dzieci uczestniczące w zajęciach gordonkowych biorą udział w różnorodnych aktywnościach ruchowych, które wspierają rozwój koordynacji i umiejętności motorycznych, zarówno tych dużych, jak i precyzyjnych,
• umiejętności społeczne – grupowa natura zajęć umuzykalniających sprzyja interakcji społecznej. Dzieci uczą się współpracy, naśladują innych, uczestniczą w grach zespołowych i uczą się czekać na swoją kolej. Wszystko to buduje podstawy umiejętności społecznych,
• rozwój emocjonalny i ekspresja – muzyka pozwala dzieciom na wyrażanie emocji i uczuć, nawet jeśli nie potrafią jeszcze tego robić za pomocą słów. Uczestnictwo w zajęciach muzycznych może także pomóc w regulacji emocjonalnej, oferując sposób na wyrażenie radości, smutku czy frustracji,
• koncentracja i uwaga – regularne uczestnictwo w zajęciach wymagających skupienia uwagi na dźwiękach, instrukcjach i działaniach grupowych wspiera rozwój zdolności koncentracji i skupienia uwagi,
• wspieranie naturalnej ciekawości i kreatywności – zajęcia umuzykalniające zachęcają do eksperymentowania z dźwiękami i instrumentami, co karmi naturalną ciekawość dziecka i wspiera rozwój kreatywnego myślenia.

Jak widać, Gordonki oferują bogaty program edukacyjny, który za pomocą muzyki wspiera wszechstronny rozwój dziecka. Dzięki temu dzieci nie tylko rozwijają swoje zdolności muzyczne, ale także zyskują cenne umiejętności życiowe.

Dla których dzieci przeznaczone są Gordonki 

Gordonki są przeznaczone dla szerokiego spektrum dzieci, począwszy od niemowląt aż po przedszkolaki i dzieci w wieku szkolnym. Te zajęcia mają uniwersalny charakter i mogą być korzystne dla dzieci w różnym wieku i na różnych etapach rozwoju.

Niemowlęta. Już niemowlęta mogą uczestniczyć w zajęciach umuzykalniających wraz z opiekunami. Wcześnie rozpoczęta edukacja muzyczna może wspierać ich rozwój słuchowy, emocjonalny i kognitywny. Dla niemowląt kluczowe jest zaangażowanie rodziców, którzy przez śpiew, kołysanki i proste gry rytmiczne mogą wpływać na rozwój muzyczny swojego dziecka.

Małe dzieci. W przypadku dzieci, które zaczynają chodzić i mówić, zajęcia te koncentrują się na bardziej złożonych aktywnościach muzycznych, które wspierają rozwój mowy, koordynacji oraz umiejętności społecznych. Dzieci uczą się przez zabawę, naśladowanie i proste gry muzyczne, co stymuluje ich rozwój na wielu płaszczyznach.

Przedszkolaki. Dla dzieci w wieku przedszkolnym Gordonki koncentrują się na rozwijaniu umiejętności muzycznych, takich jak śpiew, rytmika, prosta improwizacja i gra na instrumentach. Zajęcia mogą obejmować naukę prostych pieśni, powtarzalności rytmów i podstaw gry na prostych instrumentach muzycznych. W tym wieku dzieci mogą już aktywnie uczestniczyć w zajęciach grupowych, co dodatkowo rozwija ich umiejętności społeczne i zdolność do pracy w grupie.

Dzieci w wieku szkolnym. U dzieci w wieku szkolnym zajęcia mogą skupiać się na bardziej złożonych aspektach muzyki, takich jak czytanie nut, teoria muzyki, zaawansowana improwizacja i kompozycja. Zajęcia te mogą także wspierać naukę gry na konkretnych instrumentach.

Gordonki są również szczególnie polecane dla dzieci, które wykazują wczesne zainteresowanie muzyką lub mają naturalną skłonność do reagowania na dźwięki. Są one także odpowiednie dla dzieci z różnymi potrzebami rozwojowymi, w tym dla dzieci ze spektrum autyzmu czy innymi wyzwaniami w rozwoju. Metoda Gordona jest elastyczna i może być dostosowana do indywidualnych potrzeb i możliwości uczestników, co czyni ją dostępną i korzystną dla bardzo szerokiego spektrum dzieci.

Czym udział dziecka w gordonkach owocuje w przyszłości

Udział dziecka w gordonkach może przynieść wiele korzyści, które będą miały długotrwały wpływ na jego rozwój. Oto niektóre z potencjalnych pozytywnych skutków:

• rozwój muzyczny – dzieci, które od najmłodszych lat uczestniczą w zajęciach umuzykalniających, często rozwijają głębokie zrozumienie i aprecjację dla muzyki. Mogą łatwiej nauczyć się grać na instrumentach muzycznych i wykazywać większe zainteresowanie różnorodnymi formami muzycznymi w przyszłości,
• zdolności językowe – badania wykazują, że wczesna edukacja muzyczna może pozytywnie wpływać na rozwój mowy i języka. Dzieci uczestniczące w zajęciach muzycznych często szybciej rozwijają słownictwo i umiejętności komunikacyjne,
• rozwój poznawczy – muzyka stymuluje różne obszary mózgu, wspierając rozwój poznawczy. Uczestnictwo w gordonkach może przyczyniać się do lepszej pamięci, koncentracji i zdolności do rozwiązywania problemów,
• umiejętności społeczne – zajęcia muzyczne w grupie uczą współpracy, dzielenia się i interakcji z innymi. Dzieci uczą się, jak być częścią zespołu, co ma pozytywny wpływ na ich zdolności społeczne,
• samoregulacja i emocje – muzyka może być potężnym narzędziem do wyrażania i zarządzania emocjami. Dzieci, które uczestniczą w zajęciach muzycznych, mogą lepiej radzić sobie z własnymi emocjami i rozwijać empatię,
• zwiększenie pewności siebie – sukcesy i postępy w nauce muzyki mogą zwiększyć pewność siebie i samoocenę dziecka. Prezentacje muzyczne i występy przed publicznością mogą także pomóc dzieciom stać się bardziej otwartymi i śmiałymi,
• dyscyplina i organizacja – nauka muzyki wymaga regularnej praktyki i zaangażowania, co może uczyć dzieci dyscypliny, cierpliwości i umiejętności organizacyjnych,
• kreatywność i wyobraźnia – zajęcia umuzykalniające stymulują kreatywność i wyobraźnię, zachęcając dzieci do tworzenia własnej muzyki i eksperymentowania z dźwiękami.

Jak mogą wyglądać zajęcia umuzykalniające metodą Gordona

Gordonki są zajęciami, które mają udowodniony naukowo pozytywny wpływ na rozwój dziecka. Prowadzone są w formie atrakcyjnych aktywności łączących edukację z zabawą. Głównymi celami zajęć jest przede wszystkim nauka tzw. języka muzyki, a więc tworzenie, powtarzanie, improwizowanie, zabawa melodią, a także umuzykalnienie przez aktywne uczestnictwo w muzyce, takie jak śpiew, ruch do muzyki oraz słuchanie. Zajęcia projektowane są tak, aby były dostosowane do etapu rozwojowego dziecka i aby stymulować jego naturalne predyspozycje muzyczne.

Zajęcia zazwyczaj odbywają się w grupach, co sprzyja interakcji społecznej i wspólnemu muzykowaniu. Grupa może składać się z dzieci w podobnym wieku, choć metoda Gordona podkreśla indywidualne tempo rozwoju każdego dziecka. 

Zajęcia trwają zwykle około 30 – 45 minut, w zależności od wieku uczestników i są prowadzone przez wykwalifikowanego nauczyciela muzyki, który jest przeszkolony w metodzie Gordona. 

Zajęcia są zazwyczaj prowadzone w przyjaznej, bezstresowej atmosferze, która sprzyja eksploracji i zabawie. Ważne jest, aby dzieci czuły się swobodnie i bezpiecznie, co pozwala im na swobodne wyrażanie się i uczestnictwo w muzyce.

Aktywności na zajęciach:

• śpiew i improwizacja – dzieci uczą się przez naśladowanie i reagowanie na melodyczne wzory śpiewane przez nauczyciela. Śpiew bez słów lub z użyciem neutralnych sylab pozwala skupić się na melodiach i rytmach,
• ruch – ruch jest integralną częścią zajęć, ponieważ pomaga dzieciom doświadczać muzyki ciałem. Mogą to być proste tańce, marsze, ruchy naśladujące muzykę, które wspierają rozwój motoryczny,
• zabawa z instrumentami – dzieci eksplorują różne dźwięki za pomocą prostych instrumentów perkusyjnych, takich jak bębenki, grzechotki, czy marakasy. Pozwala to na bezpośrednie doświadczanie produkcji dźwięku i rozwija zdolności muzyczne,
• słuchanie – aktywne słuchanie jest ważnym elementem zajęć. Dzieci słuchają różnorodnych utworów muzycznych, ucząc się koncentracji na muzyce i rozwijając wrażliwość na różne jej aspekty,
• reagowanie na muzykę – dzieci uczą się reagować na muzykę poprzez zmiany dynamiki, tempa i innych elementów muzycznych. Może to obejmować improwizację ruchową lub muzyczną w odpowiedzi na to, co słyszą.

Gordonki są bogatym i wszechstronnym doświadczeniem, które stawia na czele radość z muzyki i naturalny rozwój muzyczny dziecka.

—

Zastanawiasz się jak wspierać rozwój swojego dziecka, w wielu aspektach poprzez kreatywne i wartościowe zajęcia?
Dołącz do naszej grupy Gordonkowej w Senso Senso.

—

Podsumowanie

Mamy nadzieję, że ten artykuł był dla Państwa źródłem cennych informacji na temat metody Gordonowskiej, oraz jej nieocenionemu wpływowi na rozwój maluszków.

W Senso Senso świadczymy kompleksowe wsparcie w zakresie diagnozy, terapii a także wsparcia rozwoju.

Jeśli mają Państwo pytania lub potrzebują wsparcia, poradnia Senso Senso jest zawsze do Państwa dyspozycji.